Akreditif Vesaiki Hazırlarken UCP 600 ve ISBP 821 Kuralları Neden Önemli?

Akreditif şartlarında yazılı olmayan ancak tarafların vesaik hazırlarken yerine getirmesi gereken pek çok kural bu broşürlerde yer alır. Bu nedenle sadece bankaların dış ticaret ekiplerinin değil aynı zamanda özellikle ihracatçı firmalarda vesaik hazırlamakla sorumlu olan ekiplerin de bu kuralları bilmesi ve kurallara uygun vesaik hazırlaması büyük önem taşır.

İhracatçı firmaların düştüğü en büyük yanılgılardan birisi; akreditif şartlarında istenen belgeleri akreditif şartlarına bire bir uygun hazırlamasa ya da eksik belge ibrazında bulunsa dahi, ‘’akreditif bir kez açıldığı’’ için sözleşme şartlarına uygun yükleme yaptığı sürece ödemesinin garanti altında olduğunu düşünmektir.

Akreditif kapsamında amir banka ve var ise teyit bankasının ödeme yükümlülüğünün ancak ve ancak ‘‘uygun belge ibrazı’’ karşılığında doğacağının ihracatçılar tarafından hiçbir zaman unutulmaması gerekir. Belgeler üzerindeki akreditif şartlarına, UCP 600 kurallarına ve uluslararası bankacılık pratiklerine aykırı herhangi bir uyumsuzluk ‘’rezerv’’ (discrepancy) olarak bilinir. Belgeler rezervli ise ‘’uygun ibraz’’ gerçekleşmemiş olur.

Çok önemsiz sayılabilecek bir yazım hatası veya eksiklik dahi rezerv konusu olabilir ve ödemenin gecikmesi ya da hiç yapılmaması veya malların ithalatçı tarafından kabul edilmemesiyle sonuçlanabilir. Dolayısıyla ihracatçı açısından akreditifin amir banka ve/veya teyit bankası tarafından sağlanan ödeme güvencesi ortadan kalkmış olur.

İhracatçı açısından; akreditifli ödeme şekline göre anlaşıp, akreditif şartlarını yerine getirmeden belge ibrazında bulunmak bir nevi Vesaik Mukabili Ödeme şeklini de kabul etmek olacaktır ve bu aynı zamanda boş yere zaman ve para kaybı demektir.

Bu nedenle Akreditif Ödeme şeklinde ihracatçı için en önemli aşamalardan birisi yüklemenin gerçekleştirilmesiyle birlikte, akreditifte istenen tüm belgelerin eksiksiz ve akreditif şartlarına uygun olarak hazırlanmasıdır. Akreditifli işlemlerde amir banka ve/veya teyit bankası ibrazın uygun olup olmadığına karar verirlerken aşağıdaki hususları göz önünde bulundururlar:

Belgelerin amir banka ve/veya teyit bankası tarafından rezervli bulunması durumunda ihracatçının karşılaşacağı problemler aşağıdakilerden birisi olacaktır:

İhracatçı firmaların göz önünde bulundurması gereken en önemli hususlardan birisi yukarıda da belirtildiği şekilde; uygun ibrazın gerçekleştirilebilmesi için sadece akreditif şartlarının yerine getirilmesinin yeterli olmayacağıdır.

Belgeler aynı zamanda UCP 600 ve ISBP 821 kuralları çerçevesinde ve uluslararası genel bankacılık prensiplerine uygun olarak hazırlanmalıdır. Bu nedenle UCP 600 ve ISBP 821 kurallarının detaylı olarak bilinmesi gerekir.

Örneğin; hemen hemen hiçbir akreditif şartında sigorta poliçesinin ne şekilde imzalanacağı, konşimentonun kim tarafından ne şekilde imzalanması gerektiği, menşe şahadetnamelerinde yüklemeye konu mala atıfta bulunulması gerektiği, poliçe (draft) üzerinde mutlaka düzenlenme tarihinin yer alması gerektiği, faturanın akreditif döviz cinsinden düzenlenmesi gerektiği, sertifikaların, deklarasyonların düzenleyen tarafından imzalanması gerektiği, vb. onlarca detay yer almaz.

Ancak UCP 600 ve ISBP 821’de her bir belgenin ne şekilde düzenlenmesi gerektiği ile ilgili maddelerce açıklama vardır ve bankalar belge incelemesini UCP 600 ve ISBP 821 çerçevesinde gerçekleştirirler. Akreditif şartlarında yer almasa bile örneğin bu maddelere uygun imzalanmamış bir konşimento rezerv konusu olur.

Ancak ‘’akreditifte aksi belirtilmedikçe’’ kuralı da her zaman göz önünde bulundurulmalıdır. Amir banka bazı durumlarda akreditif UCP 600’e tabi açılmış olsa dahi UCP 600’ün bazı maddelerini kapsam dışında bırakabilir ve bunu akreditif şartlarında belirtir. Böyle bir durumda öncelikli olarak akreditif şartları dikkate alınacaktır.