UCP 600 Kapsamında Fatura (Commercial Invoice) Hazırlama

Akreditif kapsamında talep edilen en önemli belgelerden birisi Fatura olup, fatura hazırlanırken UCP 600 ve ISBP 821 kuralları çerçevesinde aşağıdaki hususlar mutlaka dikkate alınmalıdır:

Fatura (Commercial Invoice) UCP 600'ün 18. maddesinde, ISBP 821'in C1-C15 arasındaki paragraflarında ve  UCP 600'ün 30. maddesinde ele alınmıştır.

Vesaik hazırlarken göz önünde bulundurması gereken en önemli hususlardan birisi; uygun ibrazın gerçekleştirilebilmesi için sadece akreditif şartlarının yerine getirilmesinin yeterli olmayacağıdır. Belgeler aynı zamanda UCP 600 ve ISBP 821 kuralları çerçevesinde ve uluslararası genel bankacılık prensiplerine uygun olarak hazırlanmalıdır. Örneğin; uluslararası uygulamada hemen hemen hiçbir akreditif metninde faturanın akreditif döviz cinsinden düzenlenmesi gerektiği, amir adına düzenlenmiş olması vb. detaylar yer almaz. Ancak UCP 600 ve ISBP 821’de faturanın ne şekilde düzenlenmesi gerektiği ile ilgili maddelerce açıklama vardır ve bankalar belge incelemesini UCP 600 ve ISBP 821 çerçevesinde gerçekleştirirler.

Diğer taraftan ‘’akreditifte aksi belirtilmedikçe’’ kuralı da her zaman göz önünde bulundurulmalıdır. Bazı durumlarda UCP 600 ve/veya ISBP 745 kurallarında izin verilen bir husus akreditif şartlarında yasaklanabilir veya bu kurallara göre rezerv konusu olabilecek bir hususa akreditif şartlarında izin verilebilir. Bu nedenle belge hazırlarken akreditif şartları her zaman dikkatlice okunmalı ve anlaşılmalıdır.

Akreditif şartlarında başka bir açıklama olmaksızın ‘’Invoice’’ istenmesi durumunda; Commercial Invoice, Customs Invoice, Tax Invoice, Final Invoice, Consular Invoice vb. şekilde düzenlenen faturalar kabul edilebilir ve rezerv konusu değildir. Ancak ‘’Provisional Invoice’’ ve ‘’Proforma Invoice’’ ibrazı rezerv konusudur ve kabul edilmez.

Akreditif şartlarında ‘’Commercial Invoice’’ istenmesi durumunda ‘’Invoice’’ başlığı ile düzenlenen bir fatura kabul edilebilir ve rezerv konusu değildir.

Akreditif şartlarında Teslim Şekli; Incoterms yayın tarihi ile yer almış ise fatura üzerinde de Incoterms yılı ile gösterilmelidir. Örneğin;

Akreditif şartlarında Teslim Şekli FOB Gebze Türkiye (Incoterms 2010) şeklinde yazılmış ise; fatura üzerinde FOB Gebze Türkiye veya FOB Gebze Türkiye (Incoterms) veya FOB Gebze (Incoterms 2000) yazılı olması rezerv konusudur.

Akreditif şartlarında Teslim Şekli; FOB Gebze veya FOB Gebze Incoterms yazılmış ise yani Incoterms'in yayım yılı belirtilmemiş ise; fatura üzerinde Teslim Şekli Fob Gebze, FOB Gebze Incoterms veya FOB Gebze (Incoterms 2010) veya FOB Gebze (Incoterms 1990) vb. şekilde Incoterms’in daha eski bir versiyonu ile gösterilebilir.

Örneğin akreditif şartlarında mal tanımı ‘’22 cu.ft. Bottom-Freezer Refrigerator’’ yazdığı halde faturada ‘’22 cu.ft. Top-Freezer Refrigerator’’ yazması rezerv konusu olacaktır.

Örneğin kısmi yüklemeye izin veren bir akreditifte; mal tanımı ‘’50 Television and 25 Refrigerators’’ olsun ve ilk partide sadece ‘’25 Television’’ yüklenmiş olsun. Fatura üzerinde gerçekten yüklenen mal olarak ‘’25 Television’’ gösterilmelidir. Akreditifte yer alan ‘’50 Television and 25 Refrigerators‘’ mal tanımı da ayrıca fatura üzerinde gösterilebilir ancak gerçekten yüklenen kısım mutlaka ayrıca belirtilmelidir.

Örneğin akreditif şartlarında mal tanımı ‘’Robotic Pool Cleaners’’ olduğu halde faturada ‘’Second Hand Robotic Pool Cleaners’’ yazması rezerv konusudur.

Fatura üzerinde yer alan fazla mal, hizmet veya iş; akreditif şartlarında yer alan mal, hizmet veya iş ile aynı, ilgili veya bedelsiz olsa dahi rezerv konusudur. Bu durum numune, reklam malzemesi veya kullanım kılavuzu için de geçerlidir. Akreditif şartlarında yer almadığı sürece fatura üzerinde de bedelsiz olsa dahi yer almamalıdır.

Akreditifte aksi talep edilmedikçe navlun, sigorta, dokümantasyon vb. masraflar fatura tutarına dahil edilmelidir.

Fatura üzerinde yer alan bilgiler diğer belgeler üzerinde yer alan bilgiler ile çelişmemelidir. Örneğin faturada toplam brüt ağırlık 50 mton iken çeki listesinde brüt ağırlık 55 mton ise rezerv konusu olacaktır.

Akreditif şartlarında mal miktarında tolerans yasaklanmamış ise veya mal bağımsız parça veya paket birimleri olarak belirtilmemiş ise; faturada mal miktarı +/- 5 % toleranslı olabilir. Ancak fatura tutarı; mal miktarında artı yöndeki bir toleranstan ötürü akreditif tutarını aşmamalıdır. Aksi halde rezerv konusudur. Akreditif şartlarında mal miktarının belirtilmemiş olması kaydıyla kısmi sevkiyat yasaklanmış olsa dahi; fatura tutarı akreditif tutarından 5% eksik olabilir. Bu durumda malın tamamının sevk edildiği ve kısmi yükleme yapılmadığı varsayılır.