Faturalarda En Sık Rastlanan Rezerv Konuları

Fatura (Invoice, Commercial Invoice) bir akreditif kapsamında istenebilecek en temel belgelerin başında gelir. Lehtar tarafından amir adına düzenlenir. Temel olarak malın tanımını, birim fiyatını, miktarını, malın değerini ve akreditif şartlarında talep edilen diğer bilgileri içerir.

Fatura UCP 600'ün 18. maddesinde ve ISBP 821'in C1-C15 arasındaki paragraflarında kapsamlı olarak ele alınmıştır. Ek olarak UCP 600'ün 30. maddesinde de tolerans ile ilgili konular ele alınmıştır. Akreditif kapsamında fatura hazırlanırken UCP 600 ve ISBP 821'in ilgili maddeleri mutlaka dikkate alınmalıdır.

Vesaik hazırlarken göz önünde bulundurması gereken en önemli hususlardan birisi; uygun ibrazın gerçekleştirilebilmesi için sadece akreditif şartlarının yerine getirilmesinin yeterli olmayacağıdır. Belgeler aynı zamanda UCP 600 ve ISBP 821 kuralları çerçevesinde ve uluslararası genel bankacılık prensiplerine uygun olarak hazırlanmalıdır.

Örneğin; uluslararası uygulamada hemen hemen hiçbir akreditif metninde faturanın akreditif döviz cinsinden düzenlenmesi gerektiği, amir adına düzenlenmiş olması vb. detaylar yer almaz. Ancak UCP 600 ve ISBP 821’de faturanın ne şekilde düzenlenmesi gerektiği ile ilgili birçok açıklama vardır ve bankalar belge incelemesini UCP 600 ve ISBP 821 çerçevesinde gerçekleştirirler.

Diğer taraftan ‘’akreditifte aksi belirtilmedikçe’’ kuralı da her zaman göz önünde bulundurulmalıdır. Bazı durumlarda UCP 600 ve/veya ISBP 745 kurallarında izin verilen bir husus akreditif şartlarında yasaklanabilir veya bu kurallara göre rezerv konusu olabilecek bir hususa akreditif şartlarında izin verilebilir. Bu nedenle belge hazırlarken akreditif şartları her zaman dikkatlice okunmalı ve anlaşılmalıdır.

Faturalarda karşılaşılan genel rezerv konuları aşağıdaki şekildedir:

• Faturanın lehtar tarafından düzenlenmemesi.
• Faturanın amir adına düzenlenmemesi.
• Akreditifte talep edildiği halde faturanın imzalanmaması
• Faturada yer alan mal tanımının akreditifte belirtilen mal tanımı ile uyumsuz olması
• Faturanın döviz cinsinin akreditifin döviz cinsinden farklı olması.
• Akreditif şartlarında talep edildiği halde gerekli konsolosluk veya ticaret odası onaylarının fatura üzerinde yer almaması
• Sigorta ve/veya navlun yükümlülüğünün lehtara ait olduğu durumlarda; akreditif şartlarında sigorta, navlun ve mal bedelinin ayrı ayrı gösterilmesini talep edildiği halde fatura üzerinde ilgili bedellerin ayrı ayrı gösterilmemiş olması
• Yüklenen malların miktarının UCP 600 - 30(b) maddesinde izin verilen %5 tolerans miktarını aşması
• Birim fiyatın akreditif şartlarında belirtilenden farklı olması
• Akreditif şartlarında kısmi yükleme yasaklandığı halde kısmi yükleme yapılması
• Fatura üzerinde belirtilen shipping marks ve numaralarının taşıma belgesinde belirtilen bilgiler ile uyumsuz olması
• Fatura üzerinde yer alan ek bilgilerin diğer belgeler üzerinde yer alan bilgiler ile çelişmesi.
• Akreditifte belirtilen Teslim Şeklinden farklı bir teslim şeklinin yazılması.
• Akreditifte belirtilen INCOTERMS yıl versiyonundan farklı bir INCOTERMS versiyonu belirtilmesi.
• Faturanın akreditifte istenen sayıda orijinal ve istenen sayıda kopya olarak düzenlenmemesi
• Brüt ağırlık, net ağırlık, paket sayısı vb. bilgilerin diğer belgeler üzerinde yazılı olan bilgiler ile uyumlu olmaması
• Akreditif şartlarında fatura üzerinde yazılı olması istenen özel bir beyanın fatura üzerinde yazılmamış olması
• Navlun ve sigorta prim tutarlarının ayrı ayrı gösterildiği durumlarda bu bilgilerin ilgili diğer belgeler üzerindeki bilgiler ile uyumlu olmaması
• Fatura üzerinde matematiksel hesaplamaların doğru olmaması (birim fiyatxmiktar, kalem fiyatların toplamı vb.)
• Akreditifte özellikle fatura üzerinde yer alması ve/veya yer almaması gereken bir bilgi olduğu halde fatura üzerinde yer almaması ve/veya yer alması