Akreditif Şartlarında Yer Alan Belirsiz İfadeler ve ISBP 821’e Göre Anlamları
UCP 600 (Uniform Customs and Practice for Documentary Credits), akreditif işlemlerinde kullanılan uluslararası kurallar bütünüdür. Ancak, UCP 600'de açıkça tanımlanmamış veya detaylandırılmamış bazı ifadeler zaman zaman akreditif metinlerinde kullanılabilmekte ve bu durum, uygulamada belirsizliklere yol açabilmektedir. Sıklıkla kullanılan bu ifadeler aşağıdaki şekildedir:
- Shipping documents
- Stale documents acceptable
- Third party documents acceptable
- Third party documents not acceptable
- Exporting country
- Documents acceptable as presented
Yorum farklılığından kaynaklanacak olası anlaşmazlıkları ortadan kaldırmak, belirsizlikleri gidermek ve uygulamayı standartlaştırmak amacıyla ISBP 821 (International Standard Banking Practice) rehberinde yukarıdaki ifadeler açıklanmıştır.
Söz konusu ifadelerin akreditif metninde kullanılmaması önerilmekle birlikte, kullanılması durumunda ne şekilde yorumlanması gerektiği ISBP 821'de aşağıdaki şekilde açıklanmıştır.
Shipping Documents:
- ISBP 821'deki Tanım: Poliçe, gönderi raporları ve kurye alındıları hariç akreditif şartlarında istenen tüm belgeler.
- Açıklama: Eğer akreditif şartlarında ''Shipping Documents'' ifadesi yer alıyorsa bunun anlamı, Poliçe, gönderi raporu (fax gönderi teyidi, e-posta gönderi teyidi vb.) ve kurye teslim evrakları haricinde akreditif şartlarında ibrazı istenen diğer tüm belgelerdir. Akreditif kapsamında ibrazı istenen belgeler akreditif şartlarında 46A: Documents Required alanında listelenir. Amir Banka bazı durumlarda 47A: Additional Conditions alanında da ibrazını istediği bir belgeyi detaylandırabilir.
Stale Documents Acceptable:
- ISBP 821'deki Tanım: Belgeler akreditifte yer alan ibraz süresinden sonra ibraz edilebilir, akreditifte belirtilen herhangi bir ibraz süresi yoksa, belgeler yüklemeden 21 gün sonra da ibraz edilebilir ancak her şartta ibraz akreditif vadesi içerisinde gerçekleştirilmelidir.
- Açıklama: Lehtar akreditifte belirtilen ibraz süresi içerisinde vesaik ibrazını 41a - Available With ... By ... alanında yer alan bankaya gerçekleştirmelidir. Örneğin akreditif şartlarında İbraz Süresi 14 gün olarak belirtilmiş ise, yükleme tarihinden itibaren 14 gün içerisinde vesaik ibrazı gerçekleştirilmiş olmalıdır. Eğer akreditif şartlarında ''Stale Documents Acceptable'' şartı varsa lehtar, akreditif vadesinde kalmak kaydıyla belgeleri istediği zaman 41a - Available With ... By ... alanında yer alan bankaya ibraz edebilir.
Third Party Documents Acceptable:
- ISBP 821'deki Tanım: Poliçe hariç olmak üzere UCP 600 çerçevesinde düzenleyicisi belirtilmeyen belgeler, lehtar dışında üçüncü bir tarafça düzenlenebilir.
- Açıklama: UCP 600'de fatura, taşıma belgeleri, sigorta belgeleri gibi dış ticarette kullanılan temel belgelerin kim tarafından düzenlenmesi ve/veya düzenlenebileceği açıkça belirtilmiştir. Eğer akreditif şartlarında UCP 600 kapsamında ele alınmamış bir belge isteniyorsa ve yine akreditif şartlarında ''Third Party Documents Acceptable'' ifadesi yer alıyorsa söz konusu belgeler lehtar dışındaki bir kişi tarafından düzenlenebilir.
Third Party Documents Not Acceptable:
- ISBP 821'deki Tanım: Böyle bir şart dikkate alınmaz, anlamı yoktur.
- Açıklama: Akreditif şartlarında böyle bir madde yer alıyorsa dikkate alınmaz. UCP 600 ve akreditif şartlarına uygun olarak belge hazırlanır.
Exporting Country:
- ISBP 821'deki Tanım: Lehtarın yerleşik olduğu ülke, malın menşei, nakliyeci tarafından malın teslim alındığı ülke veya yüklemenin/sevkiyatın yapıldığı ülke olarak yorumlanabilecektir.
- Açıklama: Akreditif şartlarında bu ifade yer aldığında tanımda belirtilen ülkelerden birisi dikkate alınacaktır ancak bu ülke belgeler üzerinde yer alan bilgiler ile çelişmemelidir.
Documents Acceptable as Presented:
- ISBP 821'deki Tanım: İbraz edilen belgelerin UCP 600 ve akreditif şartları çerçevesinde incelenmeyeceği anlamına gelir ancak ibraz akreditif vadesi içerisinde ve akreditif tutarını aşmayacak şekilde olmalıdır.
- Açıklama: Akreditif şartlarında 'Documents Acceptable as Presented' ibaresi yer alıyorsa, talep edilen belgelerin lehtar tarafından akreditif vadesi içerisinde ibraz edilmesi ve akreditif tutarının üzerinde bir fatura ibrazında bulunulmaması kaydıyla vesaikin olduğu şekilde kabul edileceği anlamına gelir.