Uluslararası Deniz Taşımacılığında Dekarbonizasyon Çalışmaları
Tarihsel olarak, petrol türevi yakıtlar uluslararası deniz taşımacılığındaki toplam enerji talebinin %99'undan fazlasını karşılamıştır. Biyoyakıtlar 2022 yılında küresel olarak uluslararası deniz taşımacılığı enerji talebinin %0,5'inden daha azını karşılamıştır.
Net Sıfır Senaryosuna uyum sağlamak için denizcilik sektöründe biyoyakıtlar, metanol, hidrojen, amonyak ve elektrik dahil olmak üzere düşük ve sıfır emisyonlu alternatif yakıtların kullanımının artması gerekecektir.
Uluslararası Denizcilik Örgütü'nün yakın zamanda revize edilen sera gazı stratejisi, 2050 yılı itibariyle net sıfır emisyonu hedeflemektedir ancak bu hedefe ulaşılmasını sağlamak için yasal olarak bağlayıcı tedbirlere ihtiyaç vardır. Okyanus gemileri için düşük ve sıfır karbonlu yakıtların ve teknolojilerin benimsenmesini sağlamak için teknolojik yenilik, destekleyici politikalar ve değer zinciri boyunca işbirliğine ihtiyaç duyulmaktadır.
2022 yılında uluslararası deniz taşımacılığı, küresel enerji kaynaklı CO2 emisyonlarının yaklaşık %2'sini oluşturmuştur.
Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) tarafından kısa süre önce açıklanan revize edilmiş emisyon azaltma hedefleri, artık Paris Anlaşması'nda belirlenen hedeflerle uyumlu olsa da, deniz taşımacılığı sektörünün 2022'den 2030'a kadar emisyonlarda neredeyse %15'lik bir azalma gerektiren 2050'de Net Sıfır Emisyon Senaryosu ile tutarlı bir yörüngeye oturtulabilmesi için revize edilmiş stratejinin uygulanmasına yönelik yasal olarak bağlayıcı tedbirlere ihtiyaç duyulacaktır.
Teknolojik inovasyon, destekleyici politikalar ve değer zinciri boyunca işbirliği, okyanus gemileri için düşük ve sıfır emisyonlu yakıtların ve teknolojilerin benimsenmesini sağlamak için gereklidir.
Deniz taşımacılığını karbondan arındırmak için emisyon düzenlemelerinde ve teknolojilerinde yapılan ilerlemeler
Denizciliği karbonsuzlaştırma yolunda kayda değer ilerleme kaydeden ülkeler ve bölgeler aşağıdaki gibidir:
- Deniz taşımacılığından kaynaklanan emisyonları azaltmaya yönelik çok yönlü stratejilerinin bir parçası olarak, 2023 yılında Avrupa Birliği , deniz taşımacılığının AB Emisyon Ticaret Sistemine (ETS) ve FuelEU Denizcilik girişimine dahil edilmesine ilişkin iki önemli anlaşma imzalamıştır.
- Amerika Birleşik Devletleri'nde, 2022 yılında çıkarılan Enflasyon Azaltma Yasası (IRA), elektrifikasyon yoluyla liman emisyonlarının azaltılması için doğrudan destek içermekle kalmayıp, daha da önemlisi, temiz hidrojen vergi teşvikleri sayesinde yeşil bir amonyak tedarik zincirinin oluşturulmasına büyük ölçüde katkı sağlamaktadır
- 2022'deki COP27'de, ABD ile birlikte başlatılan Yeşil Gemicilik Mücadelesinin bir parçası olarak Norveç, gemicilikten kaynaklanan emisyonları 2030 yılına kadar (2005 seviyesine kıyasla ) %50 oranında azaltmaya çalışacağını açıkladı. Bu da sadece Norveç'te 700 düşük emisyonlu ve 400 sıfır emisyonlu gemi anlamına geliyor.
- Japonya, Çin ve Kore, amonyağa hazır gemilerin tasarlanması ve inşasının yanı sıra yakıt ikmali protokolleri ve altyapısı konusunda da öncülük etmeye devam etmektedir.
Uluslararası deniz taşımacılığını karbondan arındırmanın anahtarı düşük emisyonlu yakıt kullanımının yaygınlaştırılmasıdır
2030'da düşük emisyonlu yakıt kullanımının yaklaşık yarısı mevcut gemilerde kullanılabilecek biyoyakıtlar şeklinde olsa da, uluslararası deniz taşımacılığında petrol türevi yakıtlara bağımlılığı azaltmak amacıyla başta amonyak ve hidrojen olmak üzere diğer yakıtların kullanımını mümkün kılmak için teknolojik gelişime ve buna bağlı politika desteklerine ihtiyaç duyulacaktır. Bu, özellikle düşük emisyonlu yakıt üretimi, limanlara nakliye, yakıt ikmal altyapısı ve protokolleri, gemilerdeki depolama tankları, yakıt dağıtım sistemleri, motorlar ve emisyon son işlemlerini kapsamaktadır.
Uzun gemi ömürleri ve dolayısıyla yavaş stok dönüşümü göz önüne alındığında; gemi modellerinin kolay bir şekilde yenilenmelerini sağlayacak şekilde optimize edilmesi ve sıfır emisyon teknolojilerinin benimsenmesi, uluslararası deniz taşımacılığını Net Sıfır Senaryosu'na uyumlu hale getirmek için kritik öneme sahiptir.
Metanol yakıtlı filolar önümüzdeki dönemde artış eğilimine girecek
Yeni gemi siparişleri alternatif yakıtlara doğru bir eğilim göstermektedir. Dünyanın en büyük denizcilik şirketlerinden biri olan A.P.Moller-Maersk, Ekim 2022 itibariyle 2023 ve 2025 yılları arasında teslim edilmek üzere 19 adet metanol çift yakıtlı konteyner gemisi sipariş ettiğini duyurdu. Bu siparişleri CMA CGM, Cosco ve Cargill gibi büyük şirketlerin siparişleri takip etmiştir.
Clarksons Research, 2022 yılında 90 adet yeni gemi inşa siparişinin amonyağa hazır gemiler için, 43 adet metanol gemileri için ve 3 adet hidrojene hazır gemiler için verildiğini bildirmiştir.
Düşük emisyonlu yakıtların erişilebilirliğiyle ilgili belirsizlikler nedeniyle, birçok armatör filolarını çoklu yakıtlı gemiler (dizel ve metanolle çalışabilen gemiler gibi) içerecek şekilde inşa etmeye veya yenilemeye başlamıştır. Benzer şekilde, alternatif yakıta hazır (örneğin amonyak kullanımına hazır) gemiler, motorların, gemi tasarımlarının ve yakıt ikmal protokollerinin teknolojik hazırlık eksikliğine bir cevap sunmaktadır. Bu tür gemiler şu anda geleneksel yakıtlarla çalışmaktadır ancak gelecekte alternatif yakıtlarla çalışabilmeleri için çok az sayıda teknik değişikliğe ihtiyaç duyacaklardır.
Alternatif yakıtlar için yakıt ikmal altyapısı kilit bir destekleyici unsur olacaktır
Uluslararası deniz taşımacılığında alternatif, sıfır emisyonlu yakıtların kullanılmasını sağlamak için denizcilik sektöründe bunkering olarak bilinen yeni yakıt ikmal altyapısına ihtiyaç duyulacaktır.
- Kasım 2021'de Glasgow'da temiz enerji çözümleri sunan Unitrove, henüz ticaret öncesi aşamada olsa da dünyanın ilk sıvı hidrojen yakıt ikmal tesisini tanıttı.
- 2021 yılında amonyak ve amonyağa hazır yakıt ikmali tasarımlarına ilişkin bir dizi duyuru yapıldı. Bunlar arasında amonyak yakıt ikmal gemileri ve Aralık 2022'de bir klas kuruluşundan AiP alan dünyanın ilk yüzer amonyak yakıt ikmal terminali de yer alıyor.
- Küresel Denizcilik Forumu, Mayıs 2023 itibariyle hidrojen için 50'den fazla ve amonyak için yaklaşık 50 yakıt ikmal altyapısı pilot ve örnek projesinin bulunduğunu bildirmektedir.
- Nisan 2023'te Küresel Denizcilik Dekarbonizasyon Merkezi, Singapur limanında bir amonyak yakıt ikmali pilot uygulaması için güvenlik çalışmasını başarıyla tamamlayarak 2023 sonuna kadar bir denemenin önünü açmıştır.
- Mart 2023'te Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Konseyi arasında, artık büyük yolcu ve konteyner gemilerine hizmet veren limanlarda kıyı elektriği sağlanmasını da içeren yeni bir Alternatif Yakıt Altyapı Yönetmeliği (AFIR) üzerinde anlaşmaya varıldı.
Kaynak: International Energy Agency