Sorularla Vesaik Mukabili Ödeme & URC 522

Sorularla Vesaik Mukabili Ödeme & URC 522

19.05.2024

Sorularla Vesaik Mukabili Ödeme & URC 522

Vesaik Mukabili işlemler satıcının yüklemeyi gerçekleştirdikten sonra, yükleme belgelerinin asıllarını tahsile gönderilmek üzere bankasına teslim etmesi ve tahsil şartlarını içeren talimatı bankasına vermesi ile başlatılmış olur.

Vesaik Mukabili işlemlerde tarafların bu ödeme şeklini kabul ederken herhangi bir sorunla karşılaşmamak için aşağıdaki soruların cevaplarını bilmesi gerekir.

Vesaik Mukabili Ödeme şeklinde hangi taraflar vardır?

Temel olarak Vesaik Mukabili işlemlerde 4 taraf vardır. Bu taraflar:

  • Satıcı (İhracatçı, Drawer, Principal)
  • Alıcı (İthalatçı, Drawee)
  • İhracatçının Bankası (Remitting Bank)
  • İthalatçının Bankası (Collecting Bank, Presenting Bank)

Vesaikin ithalatçı tarafından kabul edilmesinin yani malların kabul edilmesinin ve ödemenin yapılmasının bir garantisi var mıdır?

İthalatçı firma; ihracatçının bankası tarafından bankasına gönderilen vesaiki teslim almak ve dolayısıyla vesaik bedelini ödemek veya poliçeyi kabul etmek zorunda değildir.

İthalatçı firma vesaiki teslim almadığında İthalatçının Bankası’nın ödeme yükümlülüğü var mıdır?

İthalatçının Bankası’nın İhracatçının Bankası’nın talimatlarını yerine getirmek ve vesaiki ithalatçıya ihbar etmek dışında bir sorumluluğu yoktur. Genelde vesaik ödenmediğinde, tahsil bankası makul bir süre bekledikten sonra vesaiki İhracatçının Bankası’na iade edebilir.

İthalatçı ve İthalatçının Bankası ödemeyi gerçekleştirmediğinde İhracatçının Bankası’nın ödeme yükümlülüğü var mıdır?

İhracatçının Bankası’nın vesaiki ihracatçının verdiği talimatlar doğrultusunda İthalatçının Bankası’na göndermek dışında bir sorumluluğu yoktur.

İthalatçının Bankası ne zaman ödeme yükümlülüğüne girer?

Eğer bir poliçe kabulü söz konusu ise ve İthalatçının Bankası ithalatçının kabul ettiği poliçeye aval vermiş ise ödeme yükümlülüğüne girer. Poliçe ithalatçı firma tarafından vadesinde ödenmediğinde İthalatçının Bankası aval verdiği poliçe karşılığını ödemekle yükümlüdür.

İhracatçı firma vesaiki İthalatçının Bankası’na tahsile gönderilmek üzere bankasına ibraz etmeden önce nelere dikkat etmelidir?

İhracatçı firma yükleme belgelerini ithalatçının bankasına (Tahsil Bankası) gönderilmek üzere bankasına teslim etmeden önce aşağıdaki konulara dikkat etmeli ve gereken azami özeni göstermelidir.

  • İthalatçı firma tarafından talep edilen veya sözleşme şartlarında istenen tüm belgelerin düzenlenip düzenlenmediği
  • Düzenlenen belgelerin ithalatçı ülkenin kambiyo ve gümrük mevzuatının gerekliliklerine uygun olup olmadığı
  • Ciro edilmesi gereken bir belge var ise ciro edilip edilmediği
  • İthalatçı firmanın malları gümrükten çekebilmesi için gerekli olan belgelerde eksiklikler veya hatalar olması durumunda; vesaikin ithalatçı firmadan kabul edilmesi ve dolayısıyla ödemenin gerçekleşmesi gecikebilir, beklenmedik masraflar çıkabilir ve zaman kaybı yaşanır.
Malın mülkiyetinin ödeme yapılmadan veya poliçe kabulünde bulunmadan önce ithalatçı firmaya geçmesini önlemek için nelere dikkat edilmelidir?

İhracatçı firma; ithalatçı firmanın malları gümrükten çekebilmek için gerek duyacağı tüm belgeleri bankası aracılığıyla tahsile göndermelidir. Örneğin denizyoluyla yapılan bir yüklemede, yükleme belgelerinin bir kısmı banka aracılığıyla tahsile gönderilirken; bir set orijinal belgenin doğrudan ithalatçı firmaya gönderilmesi, eğer yükleme belgesi aynı zamanda ithalatçı firma emrine düzenlenmiş ise, ithalatçının art niyetli olması durumunda malları ödeme yapmaksızın gümrükten çekmesine yeterli olabilecektir ve ödeme şeklinin Mal Mukabili Ödeme şeklinden bir farkı kalmayacaktır. Bu nedenle ihracatçı firmalar, Vesaik Mukabili Ödeme şeklinde karar kıldıklarında; yükleme belgelerinin tamamını tahsile gönderilmek üzere bankasına teslim etmelidir, ithalatçı firmaya doğrudan belge göndermemelidir. Taşıma şeklinin gerektirdiği yükleme belgesinin niteliğinin; malların mülkiyetinin ithalatçı firmaya geçmesinde etkili olduğu unutulmamalıdır.

Deniz yolu taşımalarında düzenlenen konşimento malların mülkiyetini de temsil ettiğinden, tüm set vesaik banka aracılığıyla tahsile gönderildiğinde ithalatçının ödemeyi gerçekleştirmeden ve vesaiki bankadan teslim almadan, başka yollarla malları gümrükten çekmesi mümkün olmaz ancak örneğin bir karayolu yüklemesinde bir set vesaikin mallarla birlikte gönderilmesi veya doğrudan ithalatçı firmaya gönderilmesi durumunda, banka kanalıyla ayrıca bir set vesaik tahsile gönderilse bile mallar gümrükten ödeme yapılmaksızın çekilebilir.

İhracatçının Bankası’nın Sorumlulukları Nelerdir?

Vesaik Mukabili işlemlerde ihracatçının bankasının sorumluluğu ihracatçının talimatına bire bir uygun olarak belgeleri ithalatçının bankasına göndermektir.

İhracatçının talimatlarını yerine getirmek dışında taraflara karşı herhangi bir ödeme yükümlülüğü yoktur.
İhracatçı firma talimatında vesaikin ithalatçı firmaya hangi şartla teslim edilmesini istiyorsa; İhracatçının Bankası, İthalatçının Bankası’na bu talimatı açık bir şekilde vermelidir.

Yeterli özenin gösterilmemesi ve ihracatçı firmanın talimatına uyulmaması gibi durumlarda bankayı ciddi ölçüde taahhüt altına sokacak şartlar ortaya çıkabilir.

İthalatçının Bankası’nın Sorumlulukları Nelerdir?

İthalatçının Bankası vesaik ekinde gelen herhangi bir poliçeye aval vermediği sürece ödeme taahhüdüne girmez. Ancak ihracatçının bankasının vesaik teslim talimatlarını yerine getirirken makul özeni göstermek zorundadırlar.

Vesaik asıllarının ithalatçıya teslimi sırasında yeterli özenin gösterilmemesi ve İhracatçının Bankası’nın talimatına uyulmaması gibi durumlarda bankayı ciddi ölçüde taahhüt altına sokacak şartlar ortaya çıkabilir.

‘’Ödeme Karşılığı Teslim’’ şartı ile gelen vesaik bedelini tahsil etmeden ve/veya ‘’Poliçe Kabul’’ şartı ile gelen vesaik için poliçe ithalatçı tarafından kabul edilmeden vesaik asıllarını ithalatçı firmaya teslim etmemelidir.

Aval şartıyla gelen vesaik için aval veremiyorsa, sadece ithalatçının kabul ettiği poliçe karşılığında vesaik asıllarını ithalatçıya teslim etmemeli, aval veremediğini ihracatçının bankasına derhal bildirerek karşı tarafın yeni talimatını beklemelidir. (Vesaik asılları ihracatçının bankası tarafından geri istenebilir, ithalatçının başka bir bankasına gönderilmesi talep edilebilir, aval şartı kaldırılabilir vs...)