Standby Akreditifler: Özellikleri ve Kullanım Alanları
Standby Akreditifler geçmiş yıllarda bir dönem ABD’deki bankaların teminat mektubu düzenlemeleri yasaklandığı için teminat mektuplarına alternatif olarak geliştirilen bir üründür.
Her ne kadar artık günümüzde -istisnai durumlar hariç- ABD’deki bankalar için böyle bir yasak söz konusu olmasa da, Standby Akreditifler şu anda tüm dünyada yaygın bir şekilde kullanılmaya devam edilmektedir.
Standby Akreditifler hukuki olarak garanti mektuplarıyla benzer özellikler taşırlar. Çok genel bir ifadeyle; bir tarafın kendisine düşen yükümlülükleri sözleşme şartlarına uygun olarak yerine getirmemesi riskine karşı oluşacak maddi kayba karşı güvence olarak açılırlar. Bu yükümlülük bir performans veya bir ödeme yükümlülüğü olabilir.
Garanti mektuplarında olduğu şekilde StandBy Akreditifler de çok geniş bir yelpazede çeşitli taahhütleri içerecek şekilde açılabilirler. Yani herhangi bir garanti mektubuna konu olabilecek bir ödeme yükümlülüğü StandBy Akreditifler için de geçerlidir.
Kullanım Alanları
Günümüzde Standby Akreditiflerin en yaygın kullanım şekli; taraflardan birisinin ödeme yükümlülüğünü yerine getirmeme riskini garanti altına almak içindir. Standby Akreditifler ve Garanti Mektupları düzenlenme amaçları göz önünde bulundurulduğunda amaç olarak benzerlik gösterseler de terminoloji ve pratikte farklılıklar vardır.
Örneğin Garanti Mektupları bir ICC kural setine tabi olarak açılacak ise ICC’nin Garanti Mektupları için yayınladığı URDG 758 kuralları kullanılır. Standby Akreditifler için ise ICC’nin yayınladığı ayrı bir kural seti olan ISP 98 mevcuttur. Standby Akreditifler ISP 98’in yanı sıra UCP 600 kurallarına tabi olarak da açılabilirler.
Ancak Standby Akreditiflerin işleyiş şekli akreditiflerden daha farklı olduğundan UCP 600 kuralları her ne kadar sıklıkla kullanılsa da ISP 98 kuralları Standby Akreditifler için çok daha uygundur.
Standby Akreditif Türleri
Standby Akreditifler garanti mektuplarında olduğu şekilde çok farklı konuları kapsayacak şekilde düzenlenebilirler. ISP 98’e göre Standby Akreditif türleri aşağıdaki şekildedir.
- Ticari Teminat Akreditifi (Commercial Standby)
- Kesin Teminat Akreditifi (Performance Standby)
- Peşin Ödeme Teminat Akreditifi (Advance Payment Standby)
- Geçici Teminat Akreditifi (Bid-Bond or Tender Bond Standby)
- Kontrgaranti Teminat Akreditifi (Counter Standby)
- Mali Teminat Akreditifi (Financial Standby)
- Sigorta Teminat Akreditifi (Insurance Standby)
- Doğrudan Ödeme Teminat Akreditifi (Direct Pay Standby)