Vesaik Mukabili Ödeme Şeklinde İhracatçı Firmalar Nelere Dikkat Etmeli?
Vesaik Mukabili Ödeme (Cash Against Documents - CAD) şekli uluslararası ticarette kullanılan ödeme şekillerinden birisidir. Ödeme şekillerine genel olarak bakıldığında; ihracatçı açısından risk taşımayan ve en ideal ödeme şekli Peşin Ödeme iken; ithalatçı açısından Peşin Ödeme en riskli ödeme şeklidir. Diğer taraftan Mal Mukabili Ödeme şekli ithalatçı açısından değerlendirildiğinde riski en düşük ödeme şekli iken, ihracatçı açısından en riskli ödeme şeklidir.
Vesaik Mukabili Ödeme şeklinde ise riskin ağırlığı taraflara göre biraz daha dengelenir. Ancak özellikle ihracatçı firmalar Vesaik Mukabili Ödeme şeklinde karşılaşabilecekleri risk unsurlarını göz önünde bulundurmadıklarında istemedikleri sonuçlarla karşı karşıya kalabilirler. Bu nedenle bu ödeme şeklinin taşıdığı risklerin bilinmesi ihracatçılar açısından oldukça önemlidir.
Malın mülkiyetinin ödeme yapmadan veya poliçe kabulünde bulunmadan önce ithalatçı firmaya geçmesini önlemek için ne yapmalı?
İhracatçı firma; ithalatçı firmanın malları gümrükten çekebilmek için gerek duyacağı tüm belgeleri bankası aracılığı ile tahsile göndermelidir. Taşıma şeklinin gerektirdiği yükleme belgesinin niteliğinin; orijinali eline geçtiğinde malların mülkiyetinin ithalatçı firmaya geçmesinde etkili olduğu da unutulmamalıdır.
Örneğin; deniz yolu taşımalarında düzenlenen konşimento malların mülkiyetini de temsil eder. Tüm set vesaik banka aracılığıyla tahsile gönderildiğinde ithalatçının ödemeyi gerçekleştirmeden veya vadeli bir satış söz konusu ise poliçeyi kabul etmeden bankadan vesaik asıllarını teslim alabilmesi ve malları gümrükten çekebilmesi mümkün olmaz. Ancak 2 adet orijinal konşimento ve diğer belgeler banka aracılığıyla tahsile gönderilirken, 1 adet orijinal konşimento ile birlikte diğer belgelerin 1 nüshası doğrudan ithalatçı firmaya gönderildiğinde; ithalatçı firmanın art niyetli olması durumunda ödeme yapmaksızın ya da poliçeyi kabul etmeksizin malları gümrükten çekebileceği her zaman göz önünde bulundurulmalıdır.
Benzer durum aslında diğer taşıma şekilleriyle gerçekleştirilen sevkiyatlar için de geçerlidir.
Bu nedenle ihracatçı firmalar, Vesaik Mukabili Ödeme şeklinde karar kıldıklarında; taşıma belgesinin tüm asılları da dahil olmak üzere tam set vesaiki tahsile gönderilmek üzere bankasına teslim etmeli ve ithalatçı firmaya ayrıca orijinal vesaik göndermemelidir.
Aksi halde ödeme şeklinin Mal Mukabili Ödeme şeklinden bir farkı kalmayacak, ayrıca gereksiz yere araya giren bankalara komisyon ödemesi yapılacaktır.
İhracatçılar Vesaik Mukabili Ödeme şeklinin taşıdığı riskleri azaltmak için nelere dikkat etmelidir?
İhracatçı firma Vesaik Mukabili Ödeme şeklini kabul ederken aşağıdaki hususları göz önünde bulundurmalıdır:
- İthalatçı firmanın kredibilitesi ve güvenilirliği
- İthalatçının ülkesindeki geçmiş tecrübeleri
- Doğru teslim şekli
- İthalatçının vesaiki ve malları kabul etmemesi durumunda, malları kendi ülkesine geri getirmesine gerek kalmadan aynı pazarda başka alıcı bulup bulamayacağı
- İthalatçının yükleme belgelerine ihtiyaç duymadan malları gümrükten çekip çekemeyeceği
- İthalatçının ülkesindeki gümrük ve kambiyo mevzuatı gereğince, malların gümrükten çekilebilmesi için gerekli belgelerin neler olduğunun önceden öğrenilmesi
- Teslim şekli ne olursa olsun; malların ithalatçı tarafından kabul edilmeme riski olduğundan ve ödeme gerçekleşene kadar tüm risk ve sorumluluk ihracatçı üzerinde olduğundan malların sigortalatılması