Ödeme Şekillerine Genel Bakış
- Taraflar arasındaki güven
- Tarafların finansman ihtiyaçları
- Tarafların pazarlık güçleri
- Ülke riskleri
- Ticarete konu mala olan uluslararası talep
- Satıcıların yeni pazar arayışları ve bu bağlamda risk alma zorunlulukları
- Peşin ödeme indirimleri
bu faktörlerden bazılarıdır.
Dış ticaret işlemlerinde birçok şahıs, kurum ve kuruluş rol almakla birlikte, dış ticaret ilişkisinin temelini oluşturan 4 taraf vardır.
- İhracatçılar
- İthalatçılar
- Gümrükler
- Bankalar
- Nakliyeciler
- Sigortacılar
- Gümrük Müşavirleri
- Gözetim Şirketleri
- Ticaret Odaları
vb. kişi ve kurumlar önemli rol oynarlar.
Anlaşmaya varılan ödeme yönteminin özelliklerine göre; tarafların aldıkları riskler, sorumluluklar ve görevler değişkenlik gösterir. Bu nedenle ödeme yöntemi belirlenirken; ödeme yönteminin özellikleri ve taşıdığı risklerin çok iyi bilinmesi gerekir.
Uluslararası ticarette kullanılan geleneksel ödeme şekilleri aşağıdaki şekildedir:
- Peşin Ödeme (Advance Payment)
- Mal Mukabili Ödeme (Open Account)
- Vesaik Mukabili Ödeme (Documentary Collections)
- Akreditif (Letter of Credit – LC)
Her bir ödeme şeklinin özellikleri ve beraberinde taşıdığı riskler ve sunduğu avantajlar; ihracatçı ve ithalatçı açısından bakıldığında farklılık gösterir. Bir ödeme şekli sadece ihracatçının menfaatlerini en üst düzeyde korurken, başka bir ödeme şekli sadece ithalatçının riskini en düşük seviyede tutar.
Bazı ödeme şekillerinde, bankalar sadece bankacılık hizmeti vererek işleme aracılık ederlerken başka bir ödeme şeklinde banka müşterisi adına ödeme taahhüdüne girebilmekte ve risk alabilmektedir.