Lehtar (Beneficiary) - Akreditif Sürecindeki Rolü ve Önemi
Lehtar (Beneficiary, İhracatçı), akreditif işlemlerinde lehine akreditif açılan ve ihracat işlemini gerçekleştiren taraf olarak tanımlanır.
Lehtar, malların yüklemesini tamamladıktan sonra, akreditif şartlarına uygun belgeleri (vesaik) ibraz ederek, akreditifte belirtilen süre içinde ödemesini alır.
UCP 600'ün 2. maddesinde lehtar şu şekilde tanımlanmıştır:
"Beneficiary (Lehtar), lehine akreditif açılan taraf anlamına gelir."
Akreditifi Lehtar İçin Güvenli Kılan Unsurlar
Akreditif, lehtar için güvenli bir ödeme yöntemi olmasını iki temel unsura borçludur:
- Amir Banka'nın Ödeme Yükümlülüğünün Geri Dönülemez Olması
- Amir Banka'nın Kesin Ödeme Yükümlülüğü
Bir akreditif açıldıktan sonra, aşağıdaki tarafların onayı olmadan akreditif iptal edilemez veya şartları değiştirilemez:
- Amir Banka
- Lehtar
- Teyit Bankası (varsa)
Aynı şekilde, Amir Banka akreditifi açtıktan sonra, lehtarın ve/veya teyit bankasının onayı olmadan şu işlemleri gerçekleştiremez:
- Akreditifi iptal etmek
- Akreditif tutarını azaltmak
- Akreditif şartlarını değiştirmek
- İhracatçı tarafından ibraz edilen uygun belgeleri kabul etmemek veya ödememek
Bu durum, lehtarın haklarını koruyan önemli bir güvence mekanizmasıdır.
Uygun İbraz ve Kesin Ödeme Yükümlülüğü
Lehtar (Beneficiary, İhracatçı), akreditif şartlarına uygun belgeleri ibraz ettiğinde, Amir Banka ve varsa Teyit Bankası için kesin ödeme yükümlülüğü doğar. Bu noktada dikkat edilmesi gereken en önemli husus, lehtarın yüklemeyi tamamlayıp, akreditif şartlarına uygun belgeleri zamanında sunmasıdır.
Eğer Amir Banka ödeme yapmak istemese, ödemeyi geciktirse veya ödeme gücüne sahip olmasa bile, Amir Banka ve varsa Teyit Bankası, ihracatçıya ödeme yapmakla yükümlüdür. Bu durum, akreditifin uluslararası ticarette güvenli bir ödeme yöntemi olmasını sağlayan temel unsurlardan biridir.
Uygun İbraz Nedir?
Uygun İbraz, akreditif şartlarında belirtilen belgelerin, şu kriterlere uygun olarak sunulması anlamına gelir:
- Akreditif şartlarına uygunluk
- UCP 600 kuralları ve uluslararası bankacılık standartlarına uygunluk
- Akreditifte belirtilen süreler içinde ibraz
Belgelerin eksiksiz, istenen sayıda ve UCP 600'de belirtilen şekil şartlarına uygun olması gerekir. Ayrıca, belgeler arasında herhangi bir çelişki bulunmamalıdır.
Uygun İbrazda Sürelerin Önemi
Uygun ibrazın geçerli olabilmesi için, ibrazın akreditif vadesi ve akreditif şartlarında belirtilen süreler içinde yapılması gerekir. Ayrıca, yüklemenin akreditifte belirtilen en son yükleme tarihine kadar ve/veya akreditif şartlarında belirtilen yükleme periyotları içerisinde tamamlanmış olması şarttır.