Kabul Kredili Vesaik Mukabili Ödeme: İhracatçılar İçin Kritik Bilgiler

Kabul Kredili Vesaik Mukabili Ödeme, uluslararası ticarette kullanılan ödeme yöntemlerinden biridir. Bu yöntem, ihracatçı açısından Mal Mukabili Ödeme yöntemine göre daha güvenli bir seçenek sunar.

Bu ödeme yönteminde, ithalatçı firma, sevkiyat belgelerini teslim alabilmek için ihracatçı tarafından hazırlanan ve yükleme belgeleri ile birlikte ithalatçının bankasına tahsile gönderilen bir poliçeyi (draft/bill of exchange) kabul etmek zorundadır. Poliçeye alternatif olarak, ihracatçının talimatı ile ithalatçı firma, vadede ödeme yapacağını taahhüt ettiği bir Senet (Promissory Note) imzalayabilir.

İhracatçı tarafından düzenlenen Poliçenin ithalatçı tarafından kabul edilmesi ya da doğrudan ithalatçı firma tarafından bir Senet imzalanması, ithalatçının ödeme taahhüdünde bulunduğunu gösterir ve ihracatçıya yasal bir dayanak sağlar. Ancak, ihracatçı firmalar bu ödeme yönteminde karşılaşabilecekleri risk unsurlarını dikkate almadıkları takdirde, beklenmedik ve olumsuz sonuçlarla karşılaşma ihtimaliyle karşı karşıya kalabilirler. Bu nedenle, Kabul Kredili Vesaik Mukabili Ödeme yönteminin taşıdığı risklerin ihracatçılar tarafından detaylı bir şekilde analiz edilmesi ve bilinmesi büyük önem taşımaktadır.

• İthalatçının Poliçeyi Kabul Etmemesi: İthalatçı, poliçeyi kabul etmediği takdirde mallar gümrükte kalabilir.
• Ödeme Riski: İthalatçı, poliçeyi kabul etmiş olsa bile, vadede ödeme yapmama riski vardır. İthalatçının iflas etmesi veya ödeme gücünü kaybetmesi durumunda ihracatçı zarar görebilir.
• Hukuki ve İcra Süreçleri: Ödeme yapılmaması durumunda, ihracatçının hukuki yollara başvurması gerekebilir. Bu süreç, zaman ve maliyet açısından ihracatçı için yük oluşturabilir.
• Belgelerin Yanlış Gönderimi: Orijinal belgelerin doğrudan ithalatçıya gönderilmesi, malların poliçe kabulü yapılmadan çekilmesine yol açabilir.
• Gümrük ve Mevzuat Riskleri: İthalatçının ülkesindeki mevzuat, malların gümrükten çekilmesini kolaylaştırabilir.
• Gecikme Riski: Ödeme vadede yapılmazsa, ihracatçı tahsilat sürecinde zaman kaybı yaşayabilir.

İhracatçı firma, ithalatçı firmanın malları gümrükten çekebilmesi için ihtiyaç duyacağı tüm belgeleri, kendi bankası aracılığıyla ithalatçının bankasına tahsile göndermelidir. Bunun yanı sıra, taşıma şeklinin gerektirdiği yükleme belgesinin niteliği ve orijinal belgenin ithalatçı firmanın eline ulaşmasıyla malların mülkiyetinin devrinde belirleyici bir rol oynadığı unutulmamalıdır.

Örneğin, deniz yolu taşımacılığında düzenlenen konşimento, malların mülkiyetini temsil eden kritik bir belgedir. Tüm set vesaikin banka aracılığıyla tahsile gönderilmesi durumunda, ithalatçının poliçeyi kabul etmeden bankadan vesaik asıllarını teslim alması ve malları gümrükten çekmesi mümkün değildir. Ancak, 2 adet orijinal konşimento ve diğer belgeler banka aracılığıyla tahsile gönderilirken, 1 adet orijinal konşimento ile diğer belgelerin bir nüshasının doğrudan ithalatçı firmaya gönderilmesi durumunda, ithalatçının art niyetli olması halinde poliçe kabulü yapmadan malları gümrükten çekebileceği riski her zaman göz önünde bulundurulmalıdır.

Benzer riskler, diğer taşıma yöntemleriyle gerçekleştirilen sevkiyatlar için de geçerlidir.

Bu nedenle, ihracatçı firmalar Kabul Kredili Vesaik Mukabili Ödeme yöntemini tercih ettiklerinde, orijinal belgeleri tahsile gönderilmek üzere bankalarına teslim etmeli ve ithalatçı firmaya ayrıca vesaik göndermemelidir. Aksi takdirde, bu ödeme yönteminin Mal Mukabili Ödeme yönteminden bir farkı kalmayacaktır.

İhracatçı firmalar, Vesaik Mukabili Ödeme yöntemini kabul ederken aşağıdaki hususlara dikkat etmelidir:

• İthalatçı Firmanın Kredibilitesi: İthalatçı firmanın güvenilirliği ve finansal durumu detaylı bir şekilde araştırılmalıdır. Firmanın geçmiş ticari ilişkileri ve ödeme performansı değerlendirilmelidir.
• İthalatçının Ülkesindeki Ticari Koşullar: İthalatçının ülkesindeki ticari mevzuat, gümrük düzenlemeleri ve kambiyo kuralları incelenmelidir. Bu bilgiler, olası risklerin önceden tespit edilmesine yardımcı olur.
• Doğru Teslim Şeklinin Belirlenmesi: Teslim şekli, ticaretin güvenliğini doğrudan etkiler. İhracatçı, teslim şekli belirlerken ithalatçının ödeme yapmama riskini göz önünde bulundurmalıdır.
• Alternatif Alıcı Bulma İmkanı: İthalatçının malları kabul etmemesi durumunda, ihracatçının aynı pazarda başka bir alıcı bulup bulamayacağı değerlendirilmelidir. Bu, malların geri gönderilmesiyle oluşabilecek ek maliyetlerin önlenmesine yardımcı olur.
• Gümrükten Malların Çekim Riskinin Analizi: İthalatçının, yükleme belgelerine ihtiyaç duymadan malları gümrükten çekip çekemeyeceği araştırılmalıdır. Bu risk, taşıma şekline ve belgelerin niteliğine bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
• Sigorta Yaptırılması: Malların ithalatçı tarafından kabul edilmemesi veya ödeme yapılmaması durumunda, tüm risk ve sorumluluk ihracatçıya ait olacaktır. Bu nedenle, malların sigortalatılması büyük önem taşır.