2025 ve 2026 Yılları İçin Küresel Ticaret Görünümü
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) ekonomistleri, 2025 ve 2026 yıllarında küresel ticaretin genişlemeye devam edeceğini öngörmüştü. Bu beklenti, mal ticareti hacminin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) ile uyumlu bir şekilde kademeli olarak artacağı ve ticari hizmetler ticaretinin ise daha hızlı bir büyüme göstereceği yönündeydi.
Ancak, 2025 yılının başından itibaren duyurulan yeni tarife önlemleri ve artan ticaret politikası belirsizliği, DTÖ ekonomistlerini ticaret görünümünü yeniden değerlendirmeye sevk etti. Bu gelişmeler, mal ticareti görünümünde önemli bir düşüşe, hizmet ticareti görünümünde ise daha sınırlı bir azalmaya neden oldu.
Güncellenen Projeksiyonlar
Mal Ticareti
- 2025 yılı: Başlangıçta %2,9'luk bir büyüme beklenirken, bu oran %0,2'lik bir daralmaya revize edilmiştir.
- 2026 yılı: Küresel talebin zayıflamasını yansıtan %2,5'lik bir büyüme öngörülmektedir.
Ticari Hizmetler Ticareti
- 2025 yılı: Ticari hizmetler ticaretindeki büyüme %6,8'den %4,0'a yavaşlamıştır.
- 2026 yılı: Hafif bir toparlanma ile %4,1'lik bir büyüme beklenmektedir.
Alternatif Senaryolar
Tarifelerin ve belirsizliğin düşük seviyelerde kalması durumunda:
- Mal ticareti büyümesi: 2025'te %2,7, 2026'da %2,9.
- Hizmet ticareti büyümesi: 2025'te %5,1, 2026'da %4,8.
Tahminlere Yönelik Riskler
Ticaret Politikası Belirsizliği ve Karşılıklı Tarifeler
Tahminlere yönelik riskler, küresel ticaret görünümünü olumsuz etkileyebilecek çeşitli faktörleri içermektedir. Bu riskler arasında en dikkat çekici olanlar:
- Amerika Birleşik Devletleri'nin önerdiği "karşılıklı tarifelerin" yeniden yürürlüğe girmesi: Şu anda askıya alınmış olan bu tarifelerin uygulanması durumunda, 2025 yılında küresel mal ticareti hacmi büyümesi %0,6 puan azalabilir.
- Ticaret politikası belirsizliğinin ABD dışındaki ticaret ilişkilerine yayılması: Bu durum, küresel büyümeden %0,8 puan daha eksiltebilir ve özellikle en az gelişmiş ülkeler (LDC'ler) için ciddi riskler oluşturabilir.
Birleşik Etkiler
Bu iki faktör bir araya geldiğinde, 2025 yılında küresel mal ticaretinde %1,5'lik bir düşüşe yol açabilir. Bu senaryolar, ticaret politikalarının küresel ticaret üzerindeki etkisini daha iyi anlamak için ayrıntılı olarak incelenmiştir.
2024 Yılı Küresel Ticaret Verileri
2024 yılı, küresel ticaretin güçlü bir performans sergilediği bir dönem olmuştur. Bu yıl, hem mal ticareti hem de ticari hizmetler ticareti, küresel ekonominin büyüme oranını geride bırakmıştır:
- Mal ticareti: %2,9 büyüme kaydetmiştir.
- Ticari hizmetler ticareti: %6,8 artış göstermiştir.
- Piyasa ağırlıklı küresel GSYH: %2,8 büyümüştür.
Bu, 2017 yılından bu yana (COVID-19 pandemisinden sonraki toparlanma hariç) mal ticaretinin üretimden daha hızlı büyüdüğü ilk yıl olmuştur.
2024 Yılı Küresel Mal Ticareti Performansı
2024 yılında küresel mal ticareti, ABD doları cinsinden değer bazında önemli bir büyüme göstermiştir:
Toplam ihracat değeri: %2 artarak 24,43 trilyon ABD dolarına ulaşmıştır (Avrupa Birliği içindeki ticaret dahil).
En büyük ihracatçılar:
- Çin: 3,58 trilyon ABD doları ile en büyük ihracatçı olmuştur.
- Avrupa Birliği: 2,80 trilyon ABD doları ile ikinci sırada yer almıştır.
En büyük ithalatçılar:
- Amerika Birleşik Devletleri: 3,36 trilyon ABD doları ile en büyük ithalatçı olmuştur.
- Avrupa Birliği: 2,63 trilyon ABD doları ile ikinci sırada yer almıştır.
2024 Yılı Hizmet Ticareti Performansı
Ticari hizmetler ticareti, 2024 yılında mal ticaretine kıyasla daha hızlı bir büyüme göstermiştir:
Toplam ihracat değeri: %9 artarak 8,69 trilyon ABD dolarına ulaşmıştır.
En büyük ihracatçılar:
- Amerika Birleşik Devletleri: 1,08 trilyon ABD doları ile en büyük ihracatçı olmuştur.
- Avrupa Birliği: 1,64 trilyon ABD doları ile dünya ticaretinde lider bir konumda yer almıştır (tek bir varlık olarak değerlendirildiğinde).
En büyük ithalatçılar:
- Amerika Birleşik Devletleri: 787 milyar ABD doları ile en büyük ithalatçı olmuştur.
- Avrupa Birliği: 1,44 trilyon ABD doları ile dünya ticaretinde önemli bir paya sahiptir.
2024 Yılının Öne Çıkan Noktaları
Mal ticaretinin güçlü büyümesi: 24,43 trilyon ABD doları ile küresel ticaret hacmi önemli bir seviyeye ulaşmıştır.
Ticari hizmetler ticaretindeki hızlı artış: %9 büyüme ile 8,69 trilyon ABD doları seviyesine ulaşmıştır.
Bölgesel liderler:
- Çin, ihracatta lider konumunu korumuştur.
- Amerika Birleşik Devletleri, hem mal hem de hizmet ticaretinde en büyük ithalatçı olmuştur.
- Avrupa Birliği, hem ihracat hem de ithalat hacminde önemli bir paya sahiptir.