Tarife Dışı Tedbirler (Non Tariff Measures - NTM)

Günümüzde uluslararası ticarette tarife dışı tedbirler (Non Tariff Measures - NTM), özellikle gelişmekte olan ülkelerin ihracatında pazara erişim koşullarının ve ticaret maliyetlerinin önemli bir belirleyicisidir.

Tarife Dışı Tedbirler (Non Tariff Measures - NTM); ticareti yapılan malların miktarını veya fiyatlarını ya da her ikisini birden değiştirerek uluslararası mal ticareti üzerinde potansiyel olarak ekonomik bir etkiye sahip olabilecek gümrük tarifeleri dışındaki politika tedbirleri" olarak tanımlanmaktadır.

Tarife Dışı Engeller (Non Tariff Barriers – NTB) ise Tarife Dışı Tedbirlerin bir alt kümesidir ve genellikle ticaret üzerinde olumsuz etkiye sahiptir.

Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD), tarife dışı tedbirlerde şeffaflığı sağlamak amacıyla TRAINS Veri Giriş Aracı (TRAINS Data Entry Tool) üzerinden bilgileri toplamakta ve TRAINS Dağıtım Portalı, Dünya Entegre Ticaret Sistemi (the World Integrated Trading System - WITS) ve Küresel Ticaret Yardım Masası (Global Trade Helpdesk - GTH) aracılığıyla verileri paylaşmaktadır.

Tedbirler ithalat tedbirleri ve ihracat tedbirleri olmak üzere iki geniş kategoriye ayrılır.

Tedbirler türlerine göre çeşitli fasıllarda sınıflandırılmıştır. Fasıllar A'dan P'ye kadar harflerle etiketlenmiştir.

A'dan O'ya kadar olan tüm fasıllar ithalatçı ülkenin şartlarını göstermektedir. Yalnızca P faslı ihracat tedbirlerini kapsar ve bu tedbirler yalnızca ihracatçı ülkenin kendi ihracatına uyguladığı gereklilikleri ifade eder.

İthalat tedbirleri ayrıca teknik ve teknik olmayan tedbirler olarak 2 bölüme ayrılmıştır.

Teknik tedbirler A, B ve C fasıllarından oluşmaktadır. Teknik Tarife Dışı Tedbirler; esas itibariyle bir ülkenin sağlığı veya çevreyi korumak gibi meşru hedeflerine ulaşmayı amaçlayan yerel düzenleyici tedbirlerdir. Bu yerel tedbirler ticaretle bağlantılı olarak değerlendirilebilir çünkü ithal edilen miktarları veya fiyatları ya da her ikisini birden değiştirmek suretiyle bir ülkenin ithalatı üzerinde fiili bir etkiye sahip olabilirler. Ancak bu tedbirler ticari korumacılık amacıyla kullanılmamaktadır.

Aşağıdaki listede yer alan diğer fasıllar teknik olmayan tedbirler kategorisindedir. Genellikle Tarife Dışı Engeller (Non Tariff Barriers – NTB) olarak tanımlanan teknik olmayan tedbirler; ticareti yapılan malların miktarlarını veya fiyatlarını doğrudan etkilemeyi amaçlayan tarifeler dışındaki ticaret politikası önlemlerini kapsamaktadır.

A – Sağlık ve Bitki Sağlığı Tedbirleri (Sanitary and Phytosanitary Measures)

B – Teknik Engeller (Technical Barriers To Trade)

C – Yükleme Öncesi Denetim ve Diğer Formaliteler (Pre-Shipment Inspection and Other Formalities)

D – Şarta Bağlı Koruyucu Önlemler (Contingent Trade-Protective Measures)

E – Zorunlu Olmayan İthalat Lisansları, Kotalar, Yasaklar, Miktar Kontrol Önlemleri ve Diğer Kısıtlamalar (Non Automatic Import Licensing, Quotas, Prohibitions, Quantity Control Measures and Other Restrictions)

F – Ek Vergi ve Harçlar Dahil Fiyat Kontrol Önlemleri (Price-control measures, including additional taxes and charges)

G – Finansal Önlemler (Finance Measures)

H – Rekabeti Etkileyen Önlemler (Measures Affecting Competition)

I – Ticaretle İlgili Yatırım Tedbirleri (Trade-Related Investment Measures)

J – Dağıtım/Distribütörlük Kısıtlamaları (Distribution Restrictions)

K – Satış Sonrası Hizmetlere İlişkin Kısıtlama (Restriction On Post-Sales Services)

L – Sübvansiyonlar (Subsidies)

M – Devlet Alımlarına İlişkin Kısıtlamalar (Government Procurement Restrictions)

N – Fikri mülkiyet hakları (Intellectual Property Rights)

O – Menşe Kuralları (Rules of Origin)