SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication)

SWIFT’in ilk kuruluş amacı uluslararası ödemeler için güvenli ve hızlı bir iletişim ağı yaratmaktı.

Günümüzde ise uluslararası ödemeler için kullanılan standart mesajlarının yanında, Dış Ticaret ve Hazine ürünleri ile ilgili, ödeme çeşitleri ve ürünlere göre farklılık gösteren 9 farklı kategoride ve her kategorinin altında da ürünün özelliğine bağlı olarak farklı kullanım amaçları ile pek çok mesaj türü vardır.

SWIFT sistemi kullanılarak ödemelerin gerçekleştirilmesi üye bankalar arasında ilk kez 1977 yılında hayata geçti. 1977 yılına kadar yaygın olarak kullanılan Telex teknolojisi ise finans sektöründe yıllar içerisinde yerini SWIFT’e bıraktı. SWIFT 1977 yılında ilk kez mesajlaşma hizmetleriyle hayata geçtiğinde; 22 farklı ülkede yerleşik 518 banka tarafından kullanılıyordu ve hayata geçtiği ilk yıl 10 milyona yakın mesaj trafiği yaşandı.

Yıllar içerisinde SWIFT’e üye olan ve kullanmaya başlayan finansal kurumların sayısı hızla artmaya başladı ve Merkez Bankaları da bu finansal kuruluşlara dahil olmaya başladılar. 90’lı yıllarda yıllık mesaj adedi 300 milyona yaklaşırken, 2000’li yılların başlarında 3 milyar adede yaklaşan mesaj trafikleri oluşmaya başladı.

Günümüzde ise SWIFT 200’den fazla ülkede 11.000’e yakın finansal kuruluş ve firma tarafından kullanılmaktadır ve yıllık mesajlaşma trafiği 6 milyara yakındır.

SWIFT’in orijinal hizmetlerinin ana bileşenlerini;

oluşturmaktadır.

Mesaj standartları; bilgi ve verilerin ortak bir şekilde anlaşılmasını sağlamak ve kullanıcılar arasında karşılıklı iletişimin kesintisiz, otomatik olarak iletilmesini, alınmasını ve işlenmesini sağlamak için geliştirilmiştir.

Diğer taraftan SWIFT sadece finansal kurumlar tarafından kullanılmaz. Günümüzde pek çok finansal olmayan kuruluş -özellikle uluslararası Kurumsal Firmalar- SWIFT sistemine üyedir ve etkin şekilde SWIFT sisteminden yararlanmaktadırlar.

Örneğin;

MT 101 mesajı firmalar tarafından bankalara (finansal kurumlara) transfer talimatı vermek üzere kullanılan bir mesaj türüdür. Bir firma SWIFT kullanıcısı ise herhangi bir transfer talimatını bankaya yazılı göndermek yerine SWIFT sistemi üzerinden MT 101 mesajı ile iletebilir.

Banka ise firmadan gelen MT 101 mesajına istinaden MT103 ödeme mesajı oluşturarak ve gerekli muhasebe kayıtlarını yaratarak transfer işlemini gerçekleştirebilir. Ya da bankalar SWIFT’ üye olan firmalara SWIFT üzerinde MT 940 mesajı ile hesap ekstrelerini otomatik olarak gönderebilir.

RMA ilişkisi; SWIFT kullanıcılarının (yani bankaların) SWIFT mesajlarını birbirlerine gönderebilmeleri ve alabilmeleri için birbirlerine karşılıklı yetki vermeleri olarak tanımlanabilir.

Çok az sayıda mesaj tipi dışında; pek çok mesaj tipinin karşı tarafa gönderilebilmesi veya karşı taraftan alınabilmesi için tarafların karşılıklı olarak birbirlerini yetkilendirmiş olması gerekir. Karşılıklı verilen bu yetkilendirme RMA ilişkisi olarak adlandırılır.

SWIFT kullanıcılarının karşı tarafa herhangi bir mesajı gönderebilmesi ve/veya kendisine gönderilen bir mesajı alabilmesi için BIC Kodu’na ihtiyacı vardır. Her bir SWIFT kullanıcısının tek ve sadece kendisine özel bir BIC kodu vardır.

BIC, Uluslararası ISO standartlarına bağlı olarak (ISO 9362) oluşturulan bir koddur. Bu standart, kurumlar için tanımlayıcı olan BIC kodunun unsurlarını ve yapısını belirler. BIC kodu SWIFT’e başvurularak alınabilir veya mevcut BIC kodu yine SWIFT’e başvurularak değiştirilir.

BIC kodu değişikliği genelde SWIFT kullanıcısı isim değişikliğine gitmişse yapılır ancak çoğu zaman SWIFT kullanıcısı isim değişikliğine gitse de mevcut BIC kodunu kullanmaya devam eder ve isim değişikliği ile birlikte BIC kodunun da güncellenmesi bir zorunluluk değildir.

BIC Kodları 8 ya da 11 karakterli olur. 8 karakterli kullanımlarda; ilk 4 karakter kurumu tanımlayan kısım, 5. ve 6. karakterler Ülke Kodu, 7. ve 8. karakterler ise genelde kurumun bulunduğu şehir kodudur. 11 karakterli kullanımlarda ise 8 karakterin devamındaki son 3 karakter SWIFT kullanıcısı tarafından tercih ediliyorsa Şube kodu olarak kullanılır.

Örneğin Citibank New York’un BIC kodu CITIUS33 ’tür. Citibank Londra’nın BIC kodu ise CITIGB2L’dir. İlkinde ülke kodu US ikincisinde ise GB’dir, ancak Citibank’ı temsil eden ilk 4 karakter (CITI) sabittir.

ACK (Acknowledgement): SWIFT mesajları ile ilgili olarak sıkça kullanılan ACK terimi; SWIFT mesajının, gönderen bankanın SWIFT sisteminden başarıyla çıkıp alıcı tarafın SWIFT sistemine ulaştığı anlamına gelir. Herhangi bir SWIFT mesajında NetworkACK ibaresinin olmaması; SWIFT mesajının gönderen bankanın sisteminden henüz çıkmadığı anlamına gelir.

Diğer taraftan bir mesajın ACK almış olması, mesajı alan tarafın mesajın içeriğini de kabul ettiği anlamına gelmez.

Örneğin Amir Banka’nın açtığı bir akreditife sonradan MT 707 mesajı ile değişiklik yapması ve MT 707 mesajının ACK almış olması, değişikliklerin lehtar veya teyit bankası tarafından kabul edildiği anlamına gelmez.