Denizcilik Sektöründe Standartlaşma ve Birlikte Çalışabilirlik

Birlikte çalışabilirlik (interoperability), modern deniz taşımacılığı sektöründe giderek daha fazla önem kazanan bir kavramdır. Sektörün karmaşık yapısı, çok sayıda paydaşın ve aktörün bir arada çalışmasını gerektirirken, bu aktörlerin farklı dillerde, formatlarda ve sistemlerde veri üretmesi iletişim ve iş birliğini zorlaştırmaktadır. Bu makalede, birlikte çalışabilirliğin önemi, bu hedefe ulaşmak için gerekli yapı taşları ve sektördeki standartlaşma çabaları ele alınacaktır.

Deniz taşımacılığı sektörü, taşıyıcılar, limanlar, terminaller, gümrükler, otoriteler ve düzenleyiciler gibi birçok farklı aktörü içermektedir. Bu aktörlerin farklı sistemler ve diller kullanması, veri paylaşımını ve iletişimi zorlaştırmaktadır. Bu durum, tıpkı farklı diller konuşan bireylerin bir çevirmen olmadan iletişim kurmaya çalışmasına benzetilebilir. Ancak, bir çevirmen aracılığıyla iletişim kurulduğunda, mesajın özü kaybolabilir. Bu nedenle, sektörde ortak bir dilin ve standartların oluşturulması, birlikte çalışabilirliğin sağlanması açısından kritik bir öneme sahiptir.

Birlikte çalışabilirlik, yalnızca teknolojik çözümlerle değil, aynı zamanda sektör genelinde kabul gören standartlarla mümkün olabilir. MSC gibi büyük taşıyıcılar, teknolojik çözümlerin ancak birden fazla taşıyıcı, hizmet sağlayıcı, liman, terminal operatörü ve yazılım sağlayıcısı tarafından kullanılabilir hale geldiğinde etkili olacağına inanmaktadır. Bu bağlamda, sektör standartları, birlikte çalışabilirliğin temel yapı taşlarını oluşturmaktadır.

2019 yılında MSC, Maersk, CMA CGM, Hapag-Lloyd ve ONE gibi büyük taşıyıcıların kurucu üyeleri arasında yer aldığı Dijital Konteyner Taşımacılığı Derneği (DCSA), sektörün dijitalleşmesini hızlandırmak amacıyla kurulmuştur. DCSA’nın temel amacı, teknoloji standartları aracılığıyla konteyner taşımacılığını daha verimli hale getirmektir. Örneğin, taşıyıcılar gemi kalkışı veya varışı hakkında konuşurken, aynı terimleri kullanmalarına rağmen farklı anlamlar kastetmektedir. Bu tür farklılıklar, standartların eksikliğinden kaynaklanmaktadır.

DCSA, kuruluşundan itibaren dört ana alanda standartlar geliştirmiştir:

• Taşımacılık ve Liman Operasyonlarının Öngörülebilirliği: Hem taşıyıcılar hem de müşteriler için kritik bir öneme sahiptir.
• Kargo Görünürlüğü: Depodan varış noktasına kadar, multimodal taşımacılığı (kara taşımacılığı dahil) kapsayacak şekilde kargonun izlenebilirliğini sağlar.
• Elektronik Belgeler: Özellikle elektronik konşimento (eBL) standartları, kağıt belgelerin yerini alarak süreçleri hızlandırmayı hedefler.
• Siber Güvenlik ve Yönetişim: Dijitalleşmenin güvenli bir şekilde ilerlemesi için önemli bir odak noktasıdır.

2023 yılının Şubat ayında kurulan Geleceğin Uluslararası Ticaret İttifakı (FIT), BIMCO, DCSA, FIATA, ICC ve SWIFT gibi kuruluşları bir araya getirerek dijital ticareti standartlaştırma ve geliştirme amacı taşımaktadır. Bu ittifak, dijital ticaretin geleceği için ortak bir taahhüt sunmakta ve sektör genelinde bir fikir birliği oluşturmayı hedeflemektedir.

Deniz taşımacılığı sektöründe birlikte çalışabilirlik, standartların oluşturulması ve ortak bir dilin benimsenmesiyle mümkün hale gelebilir. DCSA ve FIT gibi girişimler, bu hedefe ulaşmak için önemli adımlar atmıştır. Sektör genelinde standartların benimsenmesi, yalnızca iletişimi kolaylaştırmakla kalmayacak, aynı zamanda uluslararası ticaretin ve taşımacılığın daha verimli ve güvenli bir şekilde ilerlemesine olanak tanıyacaktır. Bu nedenle, birlikte çalışabilirlik, deniz taşımacılığı sektörünün geleceği için vazgeçilmez bir unsurdur.