Ödeme Şekline Göre Akreditifler

Lehtarın (Beneficiary, İhracatçı) yüklemeyi gerçekleştirdikten sonra, yüklemeye ilişkin ve akreditif şartlarında talep edilen belgeleri ibraz etmesi durumunda ödemeyi ne zaman ve ne şekilde alacağı akreditif metninde 41a: Available With... By... alanında yer alan kodlar ile belirlenir.

Akreditif açılışı için kullanılan MT 700 SWIFT mesajı üzerinde yer alan 41a: Available With... By... alanı; bir akreditif metninde yer alan en önemli alanlardan birisidir. Bu alana akreditifin hangi bankada ve ne şekilde kullanılabilir olduğu yazılır. MT 700 mesajında doldurulması zorunlu bir alandır.

41a: Available With... By...  alanı WITH kısmı ve BY kısmı olmak üzere iki kısımdan oluşur.

WITH kısmına ‘’Akreditifin kullanılabileceği banka’’ bilgisi yazılır. 41a alanına hangi banka bilgisinin yazılacağını ve bu bankanın görevlerinin neler olabileceğini akreditifin türü belirler.

BY kısmına ise ödemenin ne şekilde yapılacağı yazılır.

MT 700 mesajında 41a alanında BY kısmına yazılabilecek kodlar aşağıdaki şekildedir. Bu kodlar SWIFT kuralları gereği aşağıdaki şekildedir ve 41a alanında bu kodlar dışında başka bir ifade kullanılamaz.  Aşağıda yer alan her bir kod aslında akreditif tahtında ödemenin ne şekilde yapılacağını söyleyen kodlardır.

Lehtar tarafından akreditif şartlarına uygun belgeler ibraz edildiğinde; belgelerin Amir Banka veya akreditif teyitli ise Teyit Bankası tarafından akreditif şartlarına uygun bulunması halinde ödemenin hemen yapıldığı akreditif türüdür.

Amir Banka ve Teyit Bankası’nın vesaik asıllarını teslim aldıktan sonra vesaiki incelemek ve uygun olup olmadığını lehtara bildirmek için 5 iş günü süresi vardır.

Vesaik ibrazında ödemeli akreditiflerde lehtar akreditif şartlarına uygun belgeleri ibraz ettiğinde;

Akreditif teyitli ise: Teyit Bankası’nın vesaiki akreditif şartlarına uygun bulmasıyla birlikte; akreditifte öngörülen valör içinde teyit bankasından ödemesini alır.

Akreditif teyitsiz ise: Yükleme belgeleri görevli banka tarafından amir bankaya gönderildikten ve amir banka tarafından akreditif şartlarına uygun bulunduktan sonra, yine akreditifte öngörülen valörde Amir Banka’dan ödemesini hemen alır. Amir Banka belgeleri teslim aldıktan sonraki gün başlamak üzere 5 iş günü içerisinde vesaiki incelemeli, vesaikin uygun olup olmadığına karar vermeli ve vesaik uygun ise ödemeyi derhal gerçekleştirmelidir.

Vadeli akreditiflerde lehtar, akreditif şartlarında istenen belgeleri ibraz ettikten sonra, belgelerin amir banka veya akreditif teyitli ise teyit bankası tarafından akreditif şartlarına uygun bulunmasından sonra akreditifte belirtilen vadede ödemesini alır.

Vadeli akreditiflerde poliçe yoktur ve ödeme vesaikin uygun bulunmasından sonra akreditif şartlarında belirlenen vadede yapılır.

Vadeli akreditiflerde ithalatçılar, ithal ettikleri malların mülkiyetini alıp belki de kendi pazarında sattıktan sonra lehtara ödemesini yaparlar ve finansman olanağı sağlamış olurlar.

Vadeli akreditiflerde poliçeye bağlanan bir hak olmadığından ve ödeme ancak akreditif tahtında vadede yapıldığından; ithalatçı firmanın ödeme yapılana kadar yani vadeden önce ihtiyati tedbir kararı alarak ödemeyi durdurma olasılığı vardır.

Akreditif şartlarında istenen belgeler ve poliçe, amir banka veya görevli banka veya varsa teyit bankası tarafından uygun bulunduktan sonra bedeli poliçe vadesinde lehtara ödenen akreditiflerdir.

Kabul kredili akreditiflerde, poliçe akreditifte istenen şekil ve şartlara göre düzenlenir.

Poliçe ithalatçı üzerine keşide edilmemeli yani borçlu taraf ithalatçı firma olarak düzenlenmemelidir. Aksi takdirde bu tür poliçeler bankalar tarafından ek bir belge olarak görülür ve dikkate alınmazlar.

Kabul kredili akreditiflerde poliçe kabul edildikten sonra bankanın akreditiften doğan yükümlülüğü sona erer ve bundan sonraki yükümlülük poliçe üzerinden devam eder.

Poliçeden doğan haklar üçüncü bir kişiye devredilebilir.

İştira akreditifleri; lehtarın ibraz ettiği yükleme belgelerini amir banka tarafından akreditif şartlarında yetkilendirilen bir banka tarafından satın alınmasına olanak sağlayan akreditiflerdir.

Amir banka tarafından akreditif şartlarında yetkilendirilen iştira bankası; yükleme belgeleri kendisine ibraz edildiğinde, akreditif şartlarına göre inceleme yaptıktan sonra belgeleri satın alır yani bedelini lehtara öder ve riski kendisine ait olmak üzere belgeleri akreditifte belirtilen varsa teyit bankası ya da doğrudan amir bankaya gönderir.

İştira akreditifleri lehtar için ödemeyi hızlı alabilmesi için avantaj sağlar. Yükleme belgelerini iştira bankasına ibraz ettikten sonra ve iştira bankası belgeleri akreditif şartlarına uygun bulup satın aldıktan sonra ödemesini hemen almış olur.

Belgelerin teyit bankası tarafından incelenmesini ya da akreditif teyitsiz ise amir bankaya gönderilip incelenerek akreditifte öngörülen valörde ödenmesini beklemek zorunda kalmaz.

İştira Akreditifleri Sight ve/veya Vadeli olabilir.

Bazı akreditiflerde yüklemeye ait ibraz edilen vesaikin bedeli vadelere yayılarak ödenebilir.