Ödeme Şekline Göre Akreditifler

Lehtar (Beneficiary, İhracatçı) yüklemeyi gerçekleştirdikten sonra, yüklemeye ilişkin ve akreditif şartlarında talep edilen belgeleri ibraz ettiğinde, ödemeyi ne zaman ve ne şekilde alacağı, akreditif metnindeki 41a: Available With... By... alanında yer alan kodlarla belirlenir.

Akreditif açılışı için kullanılan MT 700 SWIFT mesajında yer alan 41a: Available With... By... alanı, bir akreditif metninin en kritik bölümlerinden biridir. Bu alan, akreditifin hangi bankada ve hangi yöntemle kullanılabilir olduğunu açıklar.

Bu alan iki kısımdan oluşur:

WITH Kısmı:

• Akreditifin kullanılabileceği banka bilgisi yazılır.
• Teyitsiz bir akreditifte genellikle Amir Banka bu alanda yer alır.

BY Kısmı:

• Ödemenin ne şekilde yapılacağı belirtilir.

MT 700 mesajında BY kısmına yazılabilecek kodlar şunlardır:

• BY PAYMENT
• BY DEF PAYMENT
• BY ACCEPTANCE
• BY NEGOTIATION
• BY MIXED PYMT

SWIFT kuralları gereği, 41a alanında bu kodlar dışında başka bir ifade kullanılamaz. Bu kodlar, akreditif kapsamında ödemenin nasıl yapılacağını belirtir.

Lehtar tarafından akreditif şartlarına uygun belgeler ibraz edildiğinde; belgelerin Amir Banka veya akreditif teyitli ise Teyit Bankası tarafından akreditif şartlarına uygun bulunması halinde ödemenin hemen yapıldığı akreditif türüdür.

Amir Banka ve Teyit Bankası’nın vesaik asıllarını teslim aldıktan sonra vesaiki incelemek ve uygun olup olmadığını lehtara bildirmek için 5 iş günü süresi vardır.

Vesaik ibrazında ödemeli akreditiflerde lehtar akreditif şartlarına uygun belgeleri ibraz ettiğinde;

Akreditif teyitli ise: Teyit Bankası’nın vesaiki akreditif şartlarına uygun bulmasıyla birlikte; akreditifte öngörülen valör içinde teyit bankasından ödemesini alır.

Akreditif teyitsiz ise: Yükleme belgeleri görevli banka tarafından amir bankaya gönderildikten ve amir banka tarafından akreditif şartlarına uygun bulunduktan sonra, yine akreditifte öngörülen valörde Amir Banka’dan ödemesini hemen alır. Amir Banka belgeleri teslim aldıktan sonraki gün başlamak üzere 5 iş günü içerisinde vesaiki incelemeli, vesaikin uygun olup olmadığına karar vermeli ve vesaik uygun ise ödemeyi derhal gerçekleştirmelidir.

Vadeli akreditiflerde, lehtar, akreditif şartlarında talep edilen belgeleri ibraz ettikten sonra, bu belgelerin amir banka veya akreditif teyitli ise teyit bankası tarafından uygun bulunması halinde, akreditifte belirtilen vadede ödemesini alır.

Vadeli akreditiflerde poliçe bulunmaz ve ödeme, belgelerin uygun bulunmasının ardından akreditif şartlarında belirtilen vadede gerçekleştirilir.

Bu tür akreditiflerde ithalatçılar, ithal ettikleri malların ödemesini gerçekleştirmeden önce malları gümrükten çeker. Böylece finansman olanağı elde etmiş olurlar.

Akreditif şartlarında talep edilen belgeler ve poliçe, Amir Banka, Görevli Banka veya varsa Teyit Bankası tarafından uygun bulunduğunda, bedeli poliçe vadesinde lehtara ödenen akreditiflere 'kabul kredili akreditif' denir.

Kabul kredili akreditiflerde, poliçe akreditifte belirtilen şekil ve şartlara uygun olarak düzenlenmelidir. Ancak poliçe, ithalatçı üzerine keşide edilmemeli, yani borçlu taraf ithalatçı firma olarak gösterilmemelidir. Aksi takdirde, bu tür poliçeler bankalar tarafından ek bir belge olarak değerlendirilir ve dikkate alınmaz.

İştira akreditifleri; lehtarın ibraz ettiği yükleme belgelerini amir banka tarafından akreditif şartlarında yetkilendirilen bir banka tarafından satın alınmasına olanak sağlayan akreditiflerdir.

Amir banka tarafından akreditif şartlarında yetkilendirilen iştira bankası; yükleme belgeleri kendisine ibraz edildiğinde, akreditif şartlarına göre inceleme yaptıktan sonra belgeleri satın alır yani bedelini lehtara öder ve riski kendisine ait olmak üzere belgeleri akreditifte belirtilen varsa teyit bankası ya da doğrudan amir bankaya gönderir.

İştira akreditifleri lehtar için ödemeyi hızlı alabilmesi için avantaj sağlar. Yükleme belgelerini iştira bankasına ibraz ettikten sonra ve iştira bankası belgeleri akreditif şartlarına uygun bulup satın aldıktan sonra ödemesini hemen almış olur.

Belgelerin teyit bankası tarafından incelenmesini ya da akreditif teyitsiz ise amir bankaya gönderilip incelenerek akreditifte öngörülen valörde ödenmesini beklemek zorunda kalmaz.

İştira Akreditifleri Sight ve/veya Vadeli olabilir.

Bazı akreditiflerde yüklemeye ait ibraz edilen vesaikin bedeli vadelere yayılarak ödenebilir.