Akreditiflerde Kısmi Yükleme ve UCP 600 Kurallarında Kritik Noktalar
UCP 600'e göre kısmi yükleme, akreditife konu olan malların birden fazla taşıma aracıyla (örneğin, birden fazla kamyon, gemi veya uçak) alıcıya sevk edilmesi durumudur. Araçlar aynı gün ve aynı saatte yola çıkmış olsa bile, mallar farklı araçlara yüklenerek sevk ediliyorsa bu durum ''Kısmi Yükleme'' olarak kabul edilir.
Bir akreditifte kısmi yüklemeye izin verilip verilmeyeceği genellikle;
- akreditife konu olan malların türüne,
- malların miktarına ve
- ihracatçının ve/veya ithalatçının üretim süreci, depolama vb. ihtiyaçlarına bağlı olarak
belirlenir.
Akreditif metninde kısmi yüklemeye izin verilmesi, üretim ve sevkiyat süreçlerinde ihracatçıya daha fazla esneklik sağlar.
Kısmi Yükleme ve MT 700 SWIFT Mesajında İlgili Alanlar
Akreditif metinlerinde, kısmi yüklemeye izin verilip verilmediği '43P - Partial Shipments' alanında belirtilir. Bu alanda kullanılabilecek kodlar ve anlamları şu şekildedir:
- ALLOWED – Kısmi yüklemeye izin verilir.
- CONDITIONAL – Şarta bağlı olarak kısmi yükleme yapılabilir.
- NOT ALLOWED – Kısmi yükleme yapılamaz.
SWIFT kuralları gereğince, akreditif metni içerisinde ilgili alanda yukarıdaki kodlar dışında aynı anlama gelebilecek farklı kelimeler (örneğin ALLOWED yerine PERMITTED vb.) kullanılamaz.
Ayrıca, SWIFT kurallarına göre '43P - Partial Shipments' alanının akreditif metninde doldurulması zorunlu değildir. Eğer bu alan boş bırakılmışsa ve akreditif metninin diğer bölümlerinde kısmi yüklemeye ilişkin herhangi bir şart belirtilmemişse, akreditifte kısmi yüklemeye otomatik olarak izin verilmiş kabul edilir.
Örneğin, 1.000.000 USD’lık bir akreditifte eğer kısmi yüklemeye izin veriliyorsa;
Lehtar 1.000.000 USD’lık malı geç yükleme yapmamak kaydıyla -yani akreditif şartlarında belirtilen en son yükleme tarihine kadar (akreditif yer alan son yükleme günü dahil);
300.000 USD ve 700.000 USD olarak iki partide veya 400.000 USD, 250.000 USD 150.000 USD ve 200.000 USD olarak dört partide veya 1.000.000 USD olarak tek partide sevk edebilir.
Önemli olan; her bir sevkiyatın en geç akreditif şartlarında belirtilen en son yükleme tarihine kadar gerçekleştirilmiş olması ve yüklemelere ait vesaik asıllarının ibraz süresi içinde akreditif şartlarında 41a - Available With ... By ... alanında yer alan bankaya ulaşmış olmasıdır.
Kısmi Yüklemeye İzin Verilmediğinde Ne Olur?
Akreditif metninde kısmi yüklemeye izin verilmediği belirtilmişse (43P alanında NOT ALLOWED yazıyorsa), ihracatçı tüm malları tek seferde ve aynı araçla sevk etmelidir. Aksi takdirde, bu durum rezerv konusu olur ve amir bankanın ödeme yükümlülüğü sona erer.
İhracatçı firmalar, araçlar aynı gün ve aynı saatte yola çıkmış olsa bile, malların farklı araçlara yüklenerek sevk edilmesi durumunun 'Kısmi Yükleme' olarak kabul edileceğini her zaman göz önünde bulundurmalıdır. Bu nedenle, akreditif şartları belirlenirken kısmi yüklemeye ilişkin koşullar açık ve net bir şekilde düzenlenmelidir.
Şarta Bağlı Kısmi Yükleme
Bazı durumlarda, akreditif metninde '43P - Partial Shipments' alanında 'ALLOWED' ifadesi yer alabilir ve bu da kısmi yüklemeye izin verildiği anlamına gelir. Ancak, bu izin akreditif metninin başka bir alanında (genellikle '47A - Additional Conditions' alanında) belirli bir şarta bağlanabilir.
Örneğin;
İthalatçı firma, 500.000 USD tutarındaki bir akreditifte, malların bir kısmının Gebze Limanı’na, diğer kısmının ise İskenderun Limanı’na sevk edilmesini istiyorsa ve her limana sevkiyatın tek seferde yapılmasını talep ediyorsa, akreditif şartlarında kısmi yüklemeye şartlı olarak izin verilerek aşağıdaki gibi bir ifade akreditif metnine eklenebilir.
- 300.000 USD’lık kısım tek seferde Gebze Limanı
- 200.000 USD’lık kısım tek seferde İskenderun Limanı
Kısmi Yükleme Durumunda Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Özetle, ihracatçı firma akreditif metnini incelerken kısmi yükleme ile ilgili olarak aşağıdaki hususlara dikkat etmelidir:
- Akreditif metninde kısmi yüklemeye izin veriliyorsa yani MT 700 Swift mesajında 43P alanında ALLOWED yazılıyorsa kısmi yükleme yapılabilir.
- Akreditif metninde kısmi yüklemeye izin verilmiyorsa yani MT 700 Swift mesajında 43P alanında NOT ALLOWED yazılıyorsa kısmi yükleme yapılamaz.
- Akreditif metninde kısmi yüklemeye ilişkin herhangi bir şart/bilgi yok ise kısmi yükleme yapabilir.
- Mallar eğer birden fazla farklı araca yüklenmiş ise, bu araçlar aynı gün ve aynı anda aynı varış noktasına doğru yola çıkmış olsa dahi, kısmi yükleme yapmış sayılır. Bu nedenle akreditif şartlarında kısmi yüklemeye izin verilmiyorsa sunacağı vesaik rezervli sayılır ve amir bankanın ödeme yükümlülüğü sona erer.