Akreditiflerde Kısmi Yükleme (Partial Shipment)
Bir akreditifte kısmi yüklemeye izin verilip verilmeyeceği, genellikle akreditife konu olan malların türüne ve/veya miktarına ve ihracatçının ihtiyaçlarına göre şekillenir. Akreditif metninde kısmi yüklemeye izin verilmesi, ihracatçıya daha fazla esneklik sağlar.
Akreditif metinlerinde akreditifin kısmi yüklemeye izin verip vermediğinin yazılı olduğu 43P - Partial Shipments alanı vardır. Bu alanda kullanılabilecek kodlar ve anlamları aşağıdaki şekildedir:
- ALLOWED – Kısmi yüklemeye izin verilir.
- CONDITIONAL – Şarta bağlı olarak kısmi yükleme yapılabilir.
- NOT ALLOWED – Kısmi yükleme yapılamaz.
SWIFT kuralları gereğince, akreditif metni içerisinde ilgili alanda yukarıdaki kodlar dışında aynı anlama gelebilecek farklı kelimeler kullanılamaz. (örneğin ALLOWED yerine PERMITTED vb.)
Yine SWIFT kurallarına göre 43P - Partial Shipments alanı akreditif metninde doldurulması zorunlu bir alan değildir. Eğer akreditif metninde 43P - Partial Shipments alanı boş ise ve akreditif metninin diğer alanlarında da Kısmi Yüklemeye ilişkin herhangi bir şart yok ise; akreditifte kısmi yüklemeye otomatik olarak izin verilmiştir.
Örneğin, 1.000.000 USD’lık bir akreditifte eğer kısmi yüklemeye izin veriliyorsa;
Lehtar 1.000.000 USD’lık malı geç yükleme yapmamak kaydıyla -yani akreditif şartlarında belirtilen en son yükleme tarihine kadar (akreditif yer alan son yükleme günü dahil);
300.000 USD ve 700.000 USD olarak iki partide veya 400.000 USD, 250.000 USD 150.000 USD ve 200.000 USD olarak dört partide veya 1.000.000 USD olarak tek partide sevk edebilir.
Önemli olan; her bir sevkiyatın en geç akreditif şartlarında yer alan en son yükleme tarihine kadar gerçekleştirilmiş ve yüklemelere ait vesaik asıllarının da ibraz süresi içerisinde akreditif şartlarında 41a - Available With ... By ... alanında yer alan bankaya ulaşmış olmasıdır.
Akreditif şartlarında kısmi yüklemeye izin verilmiyorsa lehtar yüklemenin tamamını tek seferde gerçekleştirmek zorundadır. Aksi halde rezerv konusu olur. Bazı durumlarda ise akreditifte şartlı olarak kısmi yüklemeye izin verilir.
Örneğin ithalatçı 500.000 USD’lık bir akreditifte, malların bir kısmının Gebze Limanı’na bir kısmının da Iskenderun Limanı’na sevk edilmesini istiyorsa ve her limana sevkiyatın tek seferde gerçekleşmesini talep ediyorsa, akreditif şartlarında kısmi yüklemeye şartlı olarak izin verilerek aşağıdakine benzer bir şart akreditif metnine eklenebilir:
- 300.000 USD’lık kısım tek seferde Gebze Limanı
- 200.000 USD’lık kısım tek seferde İskenderun Limanı
Özetle, ihracatçı firma akreditif metnini incelerken kısmi yükleme ile ilgili olarak aşağıdaki hususlara dikkat etmelidir:
- Akreditif metninde kısmi yüklemeye ilişkin herhangi bir şart/bilgi yok ise kısmi yükleme yapabilir.
- Mallar eğer birden fazla farklı araca yüklenmiş ise, bu araçlar aynı gün aynı anda aynı varış noktasına doğru yola çıkmış olsa dahi kısmi yükleme yapmış sayılır. Bu nedenle akreditif şartlarında kısmi yüklemeye izin verilmiyorsa sunacağı vesaik rezervli sayılır ve amir bankanın ödeme yükümlülüğü sona erer.