Akreditif Değişiklikleri: Amir ve Lehtar’ın Hak ve Sorumlulukları
Açılmış bir akreditife değişiklik talebi amirden de gelebilir lehtardan da gelebilir. Ancak değişikliğin yapılabilmesi için talimatı verecek olan taraf Amir’dir. Amir Banka; Amir dışında akreditife dahil olan hiç bir tarafın talebi ile akreditif şartlarında değişiklik yapmaz, bir akreditife değişiklik yapılabilmesi için Amir’in talimatı gereklidir.
Akreditif şartlarına değişiklik ihtiyacı yaygın olarak Amir ve Lehtar’ın açılış sırasında akreditif şartlarını dikkatli bir şekilde incelememesinden ve akabinde yükleme sırasında veya vesaik hazırlanırken fark edilen ve sözleşme şartları ile aykırılık yaratan konulardan kaynaklanmaktadır. Böyle bir durumda sözleşme koşullarına aykırı ve akreditif şartlarında yer alan farklılıklar ibraz edilen vesaikte rezerv konusu olacağından özellikle Lehtar akreditif şartlarında değişiklik talep edebilir.
Bazı durumlarda ise akreditif açıldıktan sonra lehtar ve amir sözleşme şartlarında değişikliğe gidebilir ve bu durumda akreditif şartlarında da değişiklik yaptırmak isteyebilirler. Bu durumda da yine aralarındaki anlaşma uyarınca Amir bankasına (Amir Banka) talimat vererek değişiklik talep edebilir.
Genelde Lehtar ve Amir arasındaki mutabakata istinaden yapılan değişiklik taleplerinde, Amir Banka’nın da değişiklik yapmayı kabul etmesi durumunda bu değişiklikler uygulamada Lehtar tarafından da kabul edilir.
Diğer taraftan Amir akreditif açıldıktan sonra Lehtar ile mutabık kalmadan akreditif şartlarında değişiklik yapmak isteyebilir. Örneğin akreditif tutarını azaltmak ve/veya malın cinsini veya özelliklerini değiştirmek ve/veya akreditif vadesini kısaltmak ve/veya ödeme şartlarını değiştirmek isteyebilir. Böyle bir durumda yani orijinal akreditif şartlarına kıyasla Lehtar’ın aleyhine olabilecek değişiklik taleplerine karşı UCP 600’ün aşağıdaki maddeleri Lehtar’ı korumaktadır. Aşağıdaki maddelere göre özetle Lehtar kabul etmediği sürece değişiklik geçerli değildir ve akreditifin orijinal şartları geçerliliğini korur.
Bir akreditifte değişiklik (Amendment) yapılabilmesi için öncelikle akreditifi açan bankanın (Amir Banka) değişiklik yapmayı kabul etmesi gereklidir. Diğer taraftan halihazırda açılmış bir akreditife yapılan değişikliğin geçerli olabilmesi için Lehtarın ve varsa Teyit Bankası’nın da onayı gereklidir. Yani Amir Banka’nın akreditife değişiklik yapması bu değişikliğin kesin bir şekilde geçerli olduğu anlamına gelmez.
Bu durum UCP 600’ün 10 (a) maddesinde aşağıdaki şekilde ifade edilmiştir ve bu madde özellikle Lehtar’ı koruyan bir maddedir.
Bir akreditif amir bankanın, varsa teyit bankasının ve lehtarın onayı olmadan değiştirilemez veya iptal edilemez.
UCP 600 – Madde 10 (c) değişikliği istediği anda kabul veya reddedebilmesi için Lehtar’a olanak sağlar.
Asıl akreditifin (veya evvelce kabul edilmiş değişiklikleri içeren bir akreditifin) şartları, bir değişikliği ihbar eden bankaya lehtarın bu değişikliği kabul ettiğini bildirmesine kadar lehtar için yürürlükte kalacaktır. Lehtarın bir değişikliği kabul veya reddettiğine ilişkin bildiri vermesi gerekir. Lehtar böyle bir bildiri vermediği takdirde akreditife ve henüz kabul edilmemiş herhangi bir değişikliğe uygun bir ibraz lehtarın o değişikliği kabul etmiş olduğuna ilişkin bildiri sayılacaktır. Akreditif o an itibariyle değiştirilmiş olacaktır.
Değişiklikler ile ilgili olarak Lehtar’ın mutlaka göz önünde bulundurması gereken hususlar aşağıdaki şekildedir:
- Bir değişiklik kısmi olarak kabul edilemez veya reddedilemez.
- Lehtar değişiklik yapıldıktan sonra sessiz kalıp yani değişikliği kabul veya reddettiğini bildirmeyip daha sonra değişiklik şartlarına uygun vesaik ibrazında bulunduğunda değişikliği kabul etmiş sayılır.