Akreditif Kapsamında Air Waybill Hazırlarken Hangi Soruları Sormak Gerekir?

01.05.2024

UCP 600 ve ISBP 821’e Göre Havayolu Taşıma Belgesi Hazırlama

Akreditif kapsamında yüklemesi yapılacak mallar hava yolu ile sevk edilecek ise taşıma belgesi olarak Hava Yolu Taşıma Belgesi (Air Waybill) düzenlenir.

Hava Yolu Taşıma Belgesi (Air Waybill) ile ilgili hususlar UCP 600'ün 23. maddesinde ve ISBP 821'in H1-E27 arasındaki paragraflarında kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır.

Diğer taraftan ‘’akreditifte aksi belirtilmedikçe’’ kuralı da her zaman göz önünde bulundurulmalıdır. Bazı durumlarda UCP 600 ve/veya ISBP 821 kurallarında izin verilen bir husus akreditif şartlarında yasaklanabilir veya bu kurallara göre rezerv konusu olabilecek bir hususa akreditif şartlarında izin verilebilir. Bu nedenle belge hazırlarken akreditif şartları her zaman dikkatlice okunmalı ve anlaşılmalıdır.

UCP 600 ve ISBP 821 kurallarına uygun Hava Yolu Taşıma Belgesi (Air Waybill) hazırlarken aşağıdaki soruların sorulması ve bu soruların cevaplarının bilinmesi önem taşır.

Taşıyıcı (Carrier) ismini açıkça gösteriyor mu?

Havayolu Taşıma Belgesi havayolu firmasının (Carrier) ismini açıkça göstermeli ve bu ismi taşıyıcı olarak tanımlamalıdır.

Havayolu firmasının ismi olarak sadece uluslararası IATA kodu yazılması yeterli değildir, AWB üzerinde havayolu firmasının açık ismi yer almalıdır.

Örneğin Carrier Türk Hava Yolları ise Carrier isminin AWB üzerinde TK olarak yer alması rezerv konusu olacaktır. Bunun yerine Carrier ismi Türk Hava Yolları olarak gösterilmelidir.

Kimler tarafından düzenlenebilir?

Havayolu Taşıma Belgesi aşağıdaki taraflardan birisi tarafından düzenlenmeli ve imzalanmalıdır.

Taşıyıcı (Carrier)
Taşıyıcı adına bir acente (Agent)

İmza ne şekilde atılmalıdır?

Havayolu Taşıma Belgesi’ni imzalayan tarafın hangi sıfatla imzaladığı açıkça belirtilmelidir.

Bir acente tarafından atılan herhangi bir imza o acentenin taşıyıcı firma adına imza attığını belirtmelidir.

Örneğin ABC Ltd Taşıyıcı (Carrier) firma, XYZ Ltd ise acente olsun.

Bu durumda AWB;

‘’XYZ LTD As Agent on behalf of the Carrier ABC LTD’’
‘’XYZ LTD As Agent for the Carrier ABC LTD’’

şeklinde imzalanabilir.

AWB üzerinde ABC Ltd. Carrier olarak açıkça imza kısmı dışında başka bir yerde açıkça belirtilmiş ise imza aşağıdaki şekilde de olabilir.

‘’XYZ LTD As Agent on behalf of the Carrier

Taşıma şartlarını içeriyor mu veya taşıma şartlarını içeren başka bir kaynağa ilgi kuruyor mu?

Air Waybill taşıma şartlarını ve koşullarını içermelidir veya taşıma şartlarını ve koşullarını içeren başka bir kaynağa atıfta bulunmalıdır.

Malların taşınmak üzere kabul edildiğini gösteriyor mu?

Havayolu Taşıma Belgesi’nin malların taşınmak üzere kabul edildiği açıkça göstermesi gerekir. (the goods have been accepted for carriage.)

Hangi tarih yükleme tarihi olarak kabul edilir?

Havayolu taşıma belgelerinde düzenlenme tarihi olmalıdır ve belge üzerinde ayrıca bir yükleme tarihi (actual shipment date) belirtilmemiş ise, düzenlenme tarihi yükleme tarihi olarak kabul edilir.

Yer alması durumunda yükleme tarihi olarak kabul edilecek olan ‘’Actual Date of Shipment’’ tarihi; AWB düzenlenme tarihinden önceki bir tarih de olabilir, sonraki bir tarih de olabilir.

Belge üzerinde uçuş numarası vb. başka bir alanda yer alan herhangi bir tarih, eğer yanında açıkça ‘’actual shipment date’’ yazılı değil ise yükleme tarihi olarak dikkate alınmazlar.

Kalkış ve varış havalimanlarını akreditif şartlarında istendiği şekilde gösteriyor mu?

AWB üzerinde yer alan kalkış ve varış havalimanları akreditif şartlarında talep edildiği şekilde yer almalıdır.

Kalkış ve varış limanları akreditifte yer aldığı şekilde gösterilmek yerine IATA kodları ile de gösterilebilir. Örneğin akreditif şartlarında varış limanı Los Angeles olarak yer alıyorsa, AWB üzerinde Los Angeles yerine, Los Angeles’ın IATA kodu olan LAX yer alabilir.

AWB üzerinde İhbar Adresi (Notify Party) ne şekilde olmalıdır?

AWB üzerinde Notify Party kısmı akreditif şartlarında istenilen şekilde yer almalıdır.

Akreditif şartlarında ‘’Notify Party’’nin kim olacağı belirtilmemişse, konşimento üzerinde herhangi bir taraf Notify Party olarak yazılabilir. Böyle bir durumda Amir unvanı Notify Party alanına adres bilgileri ile birlikte yazılmışsa, bu adres bilgisi akreditif şartlarında yer alan amirin adres bilgilerinden farklı olmamalıdır.

Akreditif şartlarında birden fazla Notify Party belirtilmiş ise AWB üzerinde ilgili alana hepsinin yazılması gerekir.

AWB üzerinde ‘’Consignee’’ bilgisi ne şekilde yer almalıdır?

Consignee kısmında akreditif şartlarında talep edilen taraf yer almalıdır. Akreditif şartlarında örneğin ‘’To The Order Of ABC Ltd.’’ yazsa dahi bu alanda sadece ‘’ABC Ltd’’ yazması rezerv konusu olmaz.

Akreditif şartlarında Consignee kısmı için sadece ‘’to order’’ yazılmış ise AWB nasıl düzenlenmelidir?

Akreditif şartlarında Consignee alanı için sadece ‘’To Order’’ yazılmış ancak kimin emrine olması gerektiği belirtilmemiş ise; bu alana Amir Banka veya Amir ismi yazılır. Her ikisi için de başına ‘’To Order’’ ifadesinin eklenmesine gerek yoktur.

AWB üzerinde yer alan bilgiler diğer belgeler üzerinde yer alan bilgiler ile uyumlu mu?

AWB üzerinde yer alan net tutar, brüt tutar vb. bilgiler diğer belgeler üzerinde yer alan bilgiler ile çelişmemelidir.

AWB üzerinde düzeltmeler ne şekilde yapılmalıdır?

AWB üzerinde herhangi bir düzeltme yapılmış ise; düzeltme taşıyıcı (carrier) veya taşıyıcı adına hareket eden acente tarafından ayrıca imzalanmalıdır.

Navlun ödemesi ile ilgili bilgi akreditif şartlarında yer alan teslim şekli ile uyumlu mu?

Navlun ödemesi ile ilgili bilgi akreditif şartlarında istenildiği şekilde yer almalı ve Teslim Şekli ile çelişmemelidir.

Örneğin Teslim Şekli CIP ise; AWB üzerinde ‘’Freight Payable At Destination’’ yazması çelişki doğurur.

AWB akreditifte talep edilen nüsha ve adet olarak düzenlenmiş mi?

Akreditif şartlarında orijinal AWB ibrazı istenmiş ise; AWB’in ‘’Original for shipper/consignor’’ kaydını taşıyan nüshası ibraz edilmelidir.

Akreditif şartlarında tam takım orijinal nüshaların ibrazı istense de; ‘’original for shipper/consignor’’ kaydını taşıyan yükletene ait nüshanın ibrazı rezerv konusu olmayacaktır.