Akreditif ve Sözleşme Şartları: Netleştirilmesi Gereken Detaylar
Amir (Alıcı) ve Lehtar (Satıcı) ödeme yöntemi olarak akreditifte karar kıldıklarında UCP 600’ün 4. maddesini mutlaka göz önünde bulundurmalıdırlar. Bu madde, akreditifin satış sözleşmesinden bağımsız bir işlem olduğunu açıkça belirtir.
UCP 600’ün 4. Maddesi Nedir?
UCP 600’ün 4. maddesi, akreditifin doğası gereği satış sözleşmesinden veya diğer bir sözleşmeden ayrı bir işlem olduğunu ifade eder. Bu maddeye göre:
- Bankalar, akreditife konu olan sözleşme şartları ve mallarla ilgilenmez.
- Akreditif şartlarına uygun belgeler ibraz edildiğinde, bankalar ödeme yapmakla yükümlüdür.
- Bankalar, satış sözleşmesi veya proforma faturada belirtilen ancak akreditif şartlarına yansıtılmamış hiçbir koşuldan sorumlu değildir.
Amir Banka ve Teyit Bankası, akreditif şartlarında talep edilen belgelerin lehtar tarafından akreditif şartlarına, UCP 600 kurallarına ve uluslararası bankacılık standartlarına uygun şekilde ibraz edilmesi, yani ''Uygun İbraz'' yapılması halinde ödeme yapmakla yükümlüdür. Ancak, bankalar herhangi bir satış sözleşmesinin veya proforma faturanın içeriğiyle ilgilenmez. Banka, iç uygulamaları gereği bu belgeleri akreditif açılışı sırasında talep edebilir. Ancak, akreditif şartlarında sözleşme ya da proforma faturanın tarih ve numarasına atıfta bulunsa bile, sözleşme veya proforma faturada yer alan ancak akreditif şartlarında belirtilmeyen hiçbir koşuldan sorumlu değildir.
Bankalar ayrıca akreditife konu mal ve/veya hizmetle ilgilenmez. Örneğin, Amir ve Lehtar arasında düzenlenen sözleşmede malın cinsi 1.500 adet kırmızı mont olarak belirlenmişken, Amir'in akreditif açılış talimatında malın cinsini yalnızca 1.500 adet mont olarak belirtmesi ve akreditifin bu şekilde açılması durumunda, Amir Banka ve/veya Teyit Bankası, Uygun İbraz yapılması halinde ödeme yapmakla yükümlüdür. Bu senaryoda, kırmızı mont yerine yeşil mont yüklenmiş olsa bile, Amir, sözleşme şartlarını gerekçe göstererek ödemeden kaçınamaz. Çünkü Amir, akreditif açılış talimatında montların kırmızı olması gerektiğine dair bir şartın akreditife eklenmesini talep etmemiş ve akreditifin bu şekilde açılmasına onay vermiştir.
UCP 600 - Article 4 - Credits v. Contracts
a. A credit by its nature is a separate transaction from the sale or other contract on which it may be based. Banks are in no way concerned with or bound by such contract, even if any reference whatsoever to it is included in the credit. Consequently, the undertaking of a bank to honour, to negotiate or to fulfil any other obligation under the credit is not subject to claims or defences by the applicant resulting from its relationships with the issuing bank or the beneficiary. A beneficiary can in no case avail itself of the contractual relationships existing between banks or between the applicant and the issuing bank.
b. An issuing bank should discourage any attempt by the applicant to include, as an integral part of the credit, copies of the underlying contract, proforma invoice and the like.
Akreditif Açılışından Önce Hangi Konular Netleştirilmelidir?
Akreditif açılışı öncesinde Amir ve Lehtar arasında netleştirilmesi gereken konular, ticaretin sorunsuz bir şekilde ilerlemesi için kritik öneme sahiptir. UCP 600 kuralları gereği, bankalar yalnızca akreditif şartlarına uygun belgelerle ilgilenir. Bu nedenle, taraflar arasında yapılan sözleşme şartlarının akreditif şartlarına eksiksiz bir şekilde yansıtılması büyük önem taşır.
Amir ve Lehtar, sözleşme şartlarında yer alıp akreditif şartlarına yansıtılmamış hiçbir koşuldan Amir Banka ve/veya Teyit Bankası’nın sorumlu olmayacağını göz önünde bulundurmalıdır. Bu nedenle, akreditif açılışı öncesinde aşağıdaki konuları mutlaka kendi aralarında netleştirmeli ve bu şartların eksiksiz bir şekilde akreditif şartlarına dahil edilmesine özen göstermelidir:
Ödeme Şekli ve Vade
- Akreditif kapsamında ödeme belli bir vade içerecek mi, yoksa ''görüldüğünde ödemeli'' mi olacak?
- Hangi ödeme şekli kullanılacak? (BY PAYMENT, BY DEF PAYMENT, BY ACCEPTANCE, BY NEGOTIATION)
- Vade içeren bir ödeme şekli kullanılacaksa, ödeme vadesi kaç gün olacak?
- Akreditif teyitli mi yoksa teyitsiz olarak mı açılacak?
Akreditif Tutarı ve Döviz Cinsi
- Akreditifin döviz cinsi ne olacak?
- Akreditif tutarı ve/veya malın miktarı üzerinde artı/eksi tolerans olacak mı?
Akreditifin Süresi ve Yükleme Detayları
- Akreditifin vadesi ne olacak?
- En son yükleme tarihi ne olacak?
- Yükleme periyodu bilgisi talep ediliyor mu?
- İbraz süresi ne olacak?
Malın Cinsi ve Teslimat Detayları
- Malın cinsi ve miktarı akreditif metninde nasıl belirtilecek?
- Akreditifte birim fiyat belirtilecek mi?
- Mal nereden yüklenecek ve nerede teslim edilecek?
- Kısmi yüklemeye izin verilecek mi?
- Aktarmaya izin verilecek mi?
- Malın menşei hangi ülke olacak?
Taşıma ve Sigorta
- Taşıma hangi ulaşım yoluyla gerçekleştirilecek?
- Hangi taşıma belgesi talep edilecek?
- Hangi teslim şekli ve INCOTERMS versiyonu belirtilecek?
- Sigortadan kim sorumlu olacak?
Talep Edilecek Belgeler
- Hangi belgeler talep edilecek? (Fatura, konşimento, menşe şahadetnamesi vb.)
- Akreditifte özel şartlar yer alacak mı?
Banka Bilgileri ve Masraf & Komisyonlar
- Banka masraf ve komisyonları kim tarafından ödenecek?
- Lehtar, akreditifin hangi banka tarafından kendisine ihbar edilmesini talep ediyor?
- Lehtar, akreditife hangi bankanın teyidini eklemesini talep etmektedir?