Akreditif Açılış Talimatı Hazırlarken İthalatçı Firmaların Dikkat Etmesi Gereken Hususlar
Amir ve Amir Banka arasındaki ilişki UCP 600 kapsamı dışında değerlendirilir. Akreditif açılışından sonra amir; akreditifin değişikliği veya iptali için amir bankaya talimat verebilir ancak amir banka bu değişiklik veya iptal taleplerini yerine getirmek yükümlülüğünde değildir. Amir banka bu talepleri yerine getirse bile Lehtar ve varsa Teyit Bankası kabul etmediği sürece değişiklikler veya iptal talebi geçerli olmaz.
Amir yukarıdaki nedenlerden dolayı akreditif açılış talimatını çok dikkatli hazırlamalı ve akreditif bir kez açıldıktan sonra Amir Banka, Lehtar ve varsa Teyit Bankası'nın rızası olmadan akreditif şartlarında değişiklik yapamayacağının bilincinde olmalıdır.
Akreditifli işlemlerde amirin sorumlulukları aşağıdaki şekilde özetlenebilir:
- Akreditif açılış talimatını açık, net, eksiksiz ve doğru bir şekilde hazırlamak
- Akreditif açılış talimatını lehtar ile mutabık kaldıkları şartlara uygun olarak hazırlamak
- Akreditif şartlarında talep edilecek belgeleri, düzenleyecek taraf ve belge türü detayları ile birlikte eksiksiz bildirmek ve gümrükten malları çekerken ihtiyaç duyacağı belgelere hakim olmak ve bu belgeleri de akreditif şartlarında talep etmek
- Kalite Belgesi, Gözetim Belgesi vb. belge taleplerinde; belge üzerinde yer almasını istediği ve mallara ilişkin karşılanması ve kanıtlanması gereken spesifikasyonları veya kalite gerekliliklerini açıkça belirtmek ve kimin tarafından düzenlenmesini istediğini bildirmek
- Belgeler üzerinde amir bankanın bildirmediği gerçek bir rezerv tespit ettiğinde, amir bankayı derhal bilgilendirmek
- Amir bankanın akreditif ödemesini gerçekleştireceği gün hesaplarını müsait hale getirmek
- Lehtarın değişiklik taleplerine vakit geçirmeksizin cevap vermek. (olumlu ya da olumsuz)
- Ödemeyi geciktirmek ya da gerçekleştirmemek amacıyla belgeler üzerinde ICC kurallarına aykırı rezerv bulmaya çalışmamak
Bankalar akreditif metnini oluştururlarken, ithalatçı firma tarafından doldurulan akreditif açılış talimatı üzerinde yer alan bilgileri esas alırlar. Bu nedenle talimat üzerinde yer alan bilgilerin ithalatçı firma tarafından sözleşme şartlarına uygun olarak doldurulması önemlidir.
Bankalar, ithalatçı firma tarafından doldurulan akreditif açılış talimatında eğer UCP 600 kurallarına veya bankacılık standartlarına aykırı bir şart var ise müşterilerini bilgilendirirler ve düzeltme/ değişiklik talep edebilirler. Ancak diğer taraftan bankalar ithalatçı ve ihracatçı arasında anlaşmaya varılan sözleme şartlarını akreditif açılışı sırasında görmediklerinden, sözleşme şartlarına aykırı bir durum var ise müşterilerini uyarması pek mümkün olmayacaktır. Bu nedenle, daha sonraki aşamalarda gereksiz yazışmaların önüne geçmek ve akreditif değişikliği için ekstra masraf ödememek ve zaman kaybı yaşamamak için akreditif şartlarının ihracatçı firmanın yerine getirebileceği ve mutabık kalınan şartlar olduğuna ithalatçı tarafından azami dikkat gösterilmelidir.
İthalatçı firma akreditif açılışından önce; akreditif henüz taslak halindeyken bir kopyasını ihracatçı firmaya göndermeli ve açılacak akreditif metni üzerinde mutabık kalmalıdır.
İthalatçı firma akreditif şartlarında istenen belgelerin açık ve net bir şekilde yazıldığından emin olmalıdır. İthalatçının, malları gümrükten çekerken ihtiyaç duyacağı belgeler genelde ülkesinin İthalat ve gümrük mevzuatı ile de ilgilidir. Bu aşamada sorun yaşanmaması için ithalatçı firma, ihracatçı tarafından hangi belgelerin hazırlanmasını istiyorsa bu belgelerin akreditif şartlarında eksiksiz yer aldığından emin olmalıdır.
İthalatçının istediği ve/veya gümrükte ve/ veya sigorta yapma aşamasında ihtiyaç duyacağı özel şartlar mutlaka belgeye bağlanmalıdır. Akreditif şartlarında belgeye bağlanmamış şartların bankalar tarafından dikkate alınmadığı mutlaka göz önünde bulundurulmalıdır. Örneğin akreditif metninde özel şartlar da yer alan ‘’Geminin yaşı 30’un üzerinde olmamalıdır.’’ benzeri bir ifadenin bankalar açısından bir anlamı olmaz. Bunun yerine akreditif şartlarında ‘’Nakliye firması tarafından düzenlenmiş ve geminin yaşının 30’un üzerinde olmadığını gösteren bir sertifika’’ talep edilmesi çok daha anlamlı olacaktır.
Amirin, akreditif açılışına için onay vermeden önce göz önünde bulundurması gereken en önemli husus; akreditifin bir kez açıldıktan sonra ileride herhangi bir madde için değişiklik yapmak istediğinde, kendi talebinin asla tek başına yeterli olmayacağı ve talep etse bile değişikliğin amir banka, lehtar ve var ise teyit bankası tarafından da kabul edilmesi gerektiğidir. Bu nedenle amir akreditif açılışına onay vermeden önce; akreditif şartlarını dikkatlice incelemelidir.