Akreditifi Diğer Ödeme Şekillerinden Ayıran Üç Temel Unsur

Akreditif çok temel ve geniş anlamda aşağıdaki şekilde tanımlanabilir:

''akreditif şartlarında istenen belgelerin, UCP 600 kurallarına ve akreditif şartlarına uygun olarak ve akreditif şartlarında belirlenen süreler içerisinde ihracatçı firma (lehtar) tarafından akreditifi açan bankaya (amir banka) akreditif şartlarında istenen sayıda ve eksiksiz ibrazı durumunda (uygun ibraz); akreditifi açan bankanın ihracatçı firmaya (lehtar) karşı geri dönülemez ve kesin ödeme taahhüdünü içeren bir anlaşma.''

Akreditifin yukarıdaki tanımında bahsi geçen 3 unsur çok önemlidir ve akreditifi diğer ödeme şekillerine göre taraflar için daha güvenilir kılar:

• Ödeme Yükümlülüğünün Geri Dönülemez Olması
• Kesin Ödeme Yükümlülüğü
• Uygun İbraz

Akreditif bir kez açıldıktan sonra;

• Amir Banka,
• Lehtar
• Teyit Bankası’nın (var ise)

onayı olmadan akreditif iptal edilemez veya şartları değiştirilemez.

Burada önemli olan nokta amirin yani ithalatçı firmanın akreditifin açılışı için talimat veren taraf olmasına rağmen; akreditif bir kez açıldıktan sonra

• malları almaktan vazgeçmek,
• siparişi iptal etmek ya da
• sipariş tutarını düşürmek

gibi bir hakka tek başına sahip olmamasıdır.

Aynı şekilde Amir Banka akreditifi açtıktan sonra; Lehtar ve varsa Teyit Bankası’nın onayı ve rızası olmadan;

• Akreditifi iptal etmek
• Akreditif tutarını azaltmak
• Akreditif şartlarını değiştirmek
• İhracatçı tarafından ibraz edilen uygun belgeleri kabul etmemek/ödememek

vb. haklara sahip değildir.

Lehtar yani ihracatçı firma tarafından uygun ibraz bir kez yapıldıktan sonra Amir Banka ve var ise Teyit Bankası için kesin ödeme yükümlülüğü doğar.

Burada en önemli nokta;

ihracatçı firma yüklemeyi gerçekleştirip akreditif şartlarına uygun belgeleri Amir Banka ve var ise Teyit Bankası’na ibraz ettiğinde, ithalatçı firma ödemeyi yapacak durumda olmasa, yapmak istemese ya da ödemeyi geciktirmek istese dahi, ithalatçı firmadan bağımsız olarak Amir Banka’nın ve var ise Teyit Bankası’nın kesin bir şekilde ihracatçı firmaya ödeme yapmakla yükümlü olmasıdır.

Amir Banka ve var ise Teyit Bankası’nın kesin ödeme yükümlülüğü için ön koşul, ihracatçı tarafından uygun ibrazın yapılmasıdır.

Uygun İbraz; akreditif şartlarında ibrazı istenen belgelerin, akreditif şartlarına, UCP 600 kurallarına ve uluslararası bankacılık standartlarına uygun olarak ve akreditif şartlarında istenen süreler içerisinde Amir Banka veya Teyit Bankası’na sunulmasıdır.

Burada önemli olan nokta; belgelerin eksiksiz ve istenen sayıda olması, şekil şartı bakımından belge özelinde UCP 600’de açıklanan özelliklere sahip olması ve belgelerin kendi içerisinde çelişkili olmamasıdır.

Uygun ibraz ile ilgili bir diğer önemli husus ise, ibrazın akreditif vadesi ve akreditifte belirtilen süreler içerisinde gerçekleştirilmesi ve yüklemenin akreditifte belirtilen en son yükleme tarihine kadar yapılmış olmasıdır.