Akreditif Kapsamında Konşimento (Bill of Lading) Hazırlarken Hangi Soruları Sormak Gerekir?

Taşıma Belgesi bir akreditif kapsamında istenebilecek en temel belgelerin başında gelir. Akreditif şartlarından limandan limana taşımayı içeren bir yükleme belgesi istenmesi durumunda Konşimento (Bill of Lading) düzenlenir.

Konşimento (Bill of Lading) ile ilgili hususlar UCP 600'ün 20. maddesinde ve ISBP 821'in E1-E28 arasındaki paragraflarında kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır.

Konşimento taşıma şartlarını ve koşullarını içermelidir veya taşıma şartlarını ve koşullarını içeren başka bir kaynağa atıfta bulunmalıdır.

Konşimento aşağıdaki taraflardan birisi tarafından düzenlenmeli ve imzalanmalıdır.

• Taşıyıcı (Carrier)
• Taşıyıcı adına bir acente (Agent)
• Kaptan (Master)
• Kaptan adına bir acente (Agent)

Konşimento; taşıyıcının ismini açık olarak göstermeli ve bu ismi taşıyıcı olarak tanımlamalıdır.

Örneğin taşıyıcı firma ABC LTD olsun. Konşimentonun herhangi bir yerinde ABC LTD yazması yeterli olmaz.

Taşıyıcı firmanın ismi konşimento üzerinde

‘’ABC LTD As Carrier’’ veya

‘’Carrier: ABC LTD’’

vb. şekilde açıkça belirtilmelidir.

Konşimentoyu imzalayan tarafın hangi sıfatla imzaladığı açıkça belirtilmelidir.

Konşimento üzerinde kaç adet orijinal düzenlendiği yazılı olmalıdır ve tüm orijinal nüshalar -aksi akreditifte belirtilmedikçe- akreditif şartlarında talep edilmeli ve lehtar tarafından da ibraz edilmelidir.

Konşimentonun, malların akreditif şartlarında istenen yükleme limanında ismi açıkça belirtilen bir gemiye yüklendiğini açıkça göstermesi gerekir.

Mallar gemiye yüklendikten sonra düzenlenen Yükleme Konşimentolarında (Shipped Bill of Lading); yükleme kaydı matbu bir şekilde konşimento üzerinde belirtilmiş olur ve konşimentonun düzenlenme tarihi aynı zamanda malların gemiye yüklendiği tarih olarak kabul edilir. Bu konşimentolar üzerinde ayrıca bir yükleme kaydı (on board notation) olmasına gerek yoktur.

Malların taşıyıcı tarafından gemiye yüklenmek üzere teslim alındığını gösteren Tesellüm Konşimentolarında (Received Bill of Lading) ise malların gemiye yüklendiği tarihi belirten bir yükleme kaydı (on board notation) konşimento üzerinde ayrıca yer almalıdır. Yani Tesellüm Konşimentolarında düzenlenme tarihinden ayrı olarak (aynı tarih olsa dahi) ayrıca bir yükleme tarihini gösteren kayıt mutlaka yer almalıdır.

Yükleme Konşimentolarında (Shipped Bill of Lading), yani yükleme yapıldıktan sonra düzenlenen konşimentolarda; düzenlenme tarihi aynı zamanda yükleme tarihi olarak kabul edilir. Ancak Shipped Bill of Lading olmasına rağmen konşimento üzerinde ayrıca bir yükleme kaydı (on board notation) var ise; yükleme kaydında yer alan tarih ister düzenlenme tarihinden önceki bir tarih olsun ister sonraki bir tarih olsun yükleme tarihi olarak kabul edilir.

Tesellüm Konşimentolarında (Received Bill of Lading) ise düzenlenme tarihi dışında ayrıca bir yükleme kaydı (on board notation) yer almalıdır. Yükleme kaydında (on board notation) yer alan tarih ister düzenlenme tarihinden önceki bir tarih olsun ister sonraki bir tarih olsun yükleme tarihi olarak kabul edilir.

Konşimento üzerinde yükleme kaydı aşağıdaki ifadelerden birisi ile gösterilebilir:

• "Shipped in apparent good order",
• "Laden on board",
• "Clean on board"
• "Shipped on board"

Bu ifadelerin devamında yükleme tarihi yer almalıdır.

Yükleme limanı ve boşaltma limanı bilgileri akreditif şartlarında belirtilen yükleme ve boşaltma limanları ile aynı olmalıdır.

Akreditif şartlarında yükleme ve boşaltma yeri olarak coğrafi bir bölge verilmiş ise; konşimento üzerinde mutlaka fiili yükleme limanı ve boşaltma limanı belirtilmelidir.

Örneğin akreditif şartlarında yükleme limanı olarak ‘’Any European Port’’ yazılmış ise ve mallar Amsterdam’da yüklenmiş ise Yükleme Limanı alanında ‘’Any European Port’’ yerine ‘’Amsterdam Port’’ yazılı olmalıdır.

Diğer taraftan gerçek yükleme yeri akreditif şartlarında yer alan coğrafi alanda yer almalıdır. Yani Akreditif şartlarında ‘’Any European Port’’ yazılı ise konşimento üzerinde Shanghai Port yazması rezerv konusu olacaktır.

Aktarma (Transhipment) malların akreditifte istenen yükleme limanından boşaltma limanına hareket ederken, belli bir noktada bir gemiden başka bir gemiye aktarılarak yolculuğuna devam etmesidir.

Akreditif şartlarında Aktarma (Transhipment) yapılmasına açıkça izin verilmiş ise konşimento üzerinde aktarma bilgisi yer alabilir ve akreditif şartlarında yer alan yükleme limanı ve boşaltma limanı arasındaki herhangi bir noktada gerçekleşen aktarma rezerv konusu olmaz.

Akreditif kapsamında yüklemesi talep edilen malların birden fazla gemide taşınması kısmi yükleme anlamına gelir.

Akreditif şartlarında izin vermediği sürece konşimento üzerinde Charter Party olduğuna dair herhangi bir kayıt/ibare olmamalı ve/veya herhangi bir Charter Party anlaşmasına atıfta bulunmamalıdır.

Navlun ödemesi ile ilgili bilgi akreditif şartlarında yer alan Teslim Şekli ile çelişmemelidir.

Örneğin Teslim Şekli CIF ise konşimento üzerinde ‘’Freight Payable At Destination’’ yazması çelişki doğurur.

Akreditif şartlarında konşimentonun navluna ek olarak başka masrafları da göstermesi yasaklanmış ise; konşimento üzerinde herhangi bir masrafa ilişki kuran bilgiler yer almamalıdır.

Navlun dışında ek masraf sayılabilecek ibarelere örnek olarak;

• Free In (FI),
• Free Out (FO),
• Free In and Out (FIO) and
• Free In and Out Stowed (FIOS).

gösterilebilir. Akreditif şartlarında navlun dışında başka masrafların gösterilmesi yasaklanmış ise konşimento üzerinde yukarıdaki vb. ifadeler yer almamalıdır.

Konşimentolar

• isme (consigned to...) veya
• emre (to the order of…)

düzenlenebilirler.

Akreditif şartlarında konşimentonun isme düzenlenmesi isteniyorsa (örneğin; consigned to ABC LTD…), konşimento üzerinde Consignee alanında sadece ABC LTD yazılı olmalı, başında ‘’To The Order of‘’ ifadesi yer almamalıdır. Aynı şekilde ABC Ltd’ten sonra ‘’order’’ ifadesi bulunmamalıdır. Aksi takdirde rezerv konusu olur.

Akreditif şartlarında konşimentonun emre düzenlenmesi isteniyorsa (örneğin; to the order of ABC LTD…), konşimento üzerinde Consignee alanında sadece ABC LTD yazılı olması rezerv konusudur. Bu şartlarla açılan bir akreditifte konşimento üzerinde Consignee alanında ‘’To The Order of ABC Ltd‘’ ifadesi yazılı olmalıdır.

‘’Consignee’’ alanında ‘’To Order of Shipper’’ veya sadece ‘’To Order’’ yazması durumunda; konşimento ‘’Shipper’’ emrine düzenlenmiş kabul edilir ve ‘’Shipper’’ alanında yer alan kişi tarafından cirolanmalıdır.

Konşimento üzerinde yer alan net tutar, brüt tutar vb. bilgiler diğer belgeler üzerinde yer alan bilgiler ile çelişmemelidir.

Konşimento üzerinde Notify Party kısmı akreditif şartlarında istenilen şekilde yer almalıdır.

Akreditif şartlarında ‘’Notify Party’’nin kim olacağı belirtilmemişse, konşimento üzerinde herhangi bir taraf Notify Party olarak yazılabilir. Böyle bir durumda Amir adres bilgileri ile birlikte Notify Party alanına yazılmışsa, bu adres bilgisi akreditif şartlarında yer alan amirin adres bilgilerinden farklı olmamalıdır.

Konşimento üzerinde herhangi bir düzeltme yapılmış ise; düzeltme taşıyıcı (carrier), kaptan (master) veya bu ikisi adına hareket eden acente tarafından ayrıca imzalanmalıdır.

Konşimento, malların veya ambalajlarının kusurlu bir durumda olduğunu açıkça beyan eden bir bilgi içermemelidir.

Örneğin:

Konşimentoda üzerinde "ambalaj deniz yolculuğu için yeterli değildir" veya benzer anlamdaki bir ifade ambalajın kusurlu bir durumda olduğunu açıkça beyan eden bir bilgi olarak kabul edilebilir.

Akreditif şartlarında ‘’Clean On Board…’’ benzeri bir ifade yer alsa dahi konşimento üzerinde ‘’Clean’’ ifadesinin yer almasına gerek yoktur. ‘’Shipped On Board’’ veya ‘’Laden on Board’’ vb. ifadeler kabul edilir.

Önemli olan konşimento üzerinde malların kusurlu, hasarlı, bozuk vb. olduğuna dair bir ifadenin yer almamasıdır.